Norveç’ten fosil yakıtlı araçlar için devrim gibi bir karar

İbrahim Aybar

Merhabalar

Geçen yazımda sizlere Toyota Başkanı Akio Toyoda tarafından Elektrik Motorlu taşıtlara dönüş çalışmalarının Japonya’ya uygun olmadığına dair yapılan açıklamaları yorumlamıştım.

Bay Toyoda‘ nın bu karşı duruşuna rağmen birçok ülkede elektrik motorlu taşıtlara dönüşüm hızla sürüyor.

Bu dönüşümde en fazla öne çıkan ülke Norveç. Gerçekten de Norveç pazarında satılan motorlu taşıtlar içinde fosil yakıt kullanan taşıtların payının her ay ciddi oranda azaldığını görüyoruz. Bu gidişle Norveç, hedef koyduğu 2025 yılından önce satılan motorlu taşıtların tamamını elektrik motorlu hale getirmiş olacak.

Norveç Otomobil Federasyonu yayınına göre fosil yakıt kullanan taşıt satışları oldukça sert ve düzenli şekilde düşüyor. Öyle ki sadece 7 ay sonra, yani Nisan 2022 ayı içinde son fosil yakıtlı taşıt satışı yapılmış olacak.

Norveç Trafik İdaresi, ülke genelinde trafiğe kaydı yapılan yeni motorlu taşıt satış istatistiklerini yayınlamakta. Buna göre son rakamlar, elektrik motoru olmayan taşıt satışlarının payının bu ay %10 lara düştüğünü gösteriyor. Halbuki geçen yıl Eylül ayında oran %21 dolayındaydı.

Bu hızla giderse az önce belirttiğim gibi Nisan 2022 ayından itibaren Norveç‘te kimse fosil yakıt kullanan taşıt satın almayacak. Yani, ülke hükümetinin hedef olarak verdiği 2025 yılından neredeyse 3 yıl önce satışlarda elektrik motorlu taşıtlara dönüşüm tamamen başarılmış olacak.

Burada hemen altını çizelim: Verilen istatistikler konvansiyonel hibrit taşıtları içermiyor. Zira bu taşıtlar bildiğiniz gibi gereken enerjiyi sadece fosil yakıt tüketerek sağlıyor. Onun dışında kalan ve PHEV gibi şarj edilerek kısmen elektrik enerjisi kullanan taşıtlar istatistiklere dahil.

Bu yılın başından beri Norveç pazarında en çok satan ilk 15 motorlu taşıtın 14 adedi tamamen bataryadan elektrik enerjisi kullanıyor. Aralarında PHEV olarak sadece Toyota RAV4 yer alıyor. En çok satan 16. sırada ise Toyota Corolla Hibrit modeli var. Fosil yakıt kullanan VW Tiguan dizel ise 38. sırada en çok satan motorlu taşıt olarak oldukça geride.

Norveç‘te uygulanan vergi rejimine göre, elektrik enerjisi kullanan taşıtlara önemli vergi istisnaları var. Buna mukabil fosil yakıt kullananlar yüksek oranda vergiye tabi. Söz konusu vergi elektrik motorlu olanlardan alınmıyor. Dolayısıyla arada fiyat farklılıkları ortaya çıkıyor. Öyle ki 24 bin $ fiyata ithal edilen bir B segment fosil yakıt kullanan otomobil vergiler nedeniyle 37.200 $ fiyata satılırken, 36,000 $ fiyata ithal edilen B Segmenti bir benzer elektrik motorlu otomobil vergisiz 36,300 $ fiyata satılabiliyor.

Norveç özelinde durum böyle. Peki diğer ülkeler bu yarışta neredeler diye baktığımızda, diğer 26 AB üyesi ülkelerin ve ABD’ nin henüz yavaş olduğunu görüyoruz. Bu konuya daha önceki yazılarımda da değinmiştim. Genel olarak en iyi ihtimalle 2030 itibariyle satışların %50 si elektrik motorlu olabilecek görünüyor. Tabii daha hızlı dönüşüme de hazır olmakta fayda var. Yarı iletken çip ve batarya tedariği sorunları çözüldükçe ve vergisel avantajlar arttıkça diğer pazarlarda da dönüşüm hızlanabilir.

Sonuç olarak önümüzdeki 15 yıl boyunca yeni taşıt satışlarında elektrik motorlu taşıtlara dönüşüm yarışı olacağı artık kesin. Bizim açımızdan soru şu: Biz endüstri olarak bu yarışın neresinde olabileceğiz? Hedefimiz ne? Bu hedefe varmak için yol haritamız ne? Bu sorulara ne yazık ki henüz ben yanıt veremiyorum. Yakında cevapları bulabilmeyi hep birlikte umalım.