‘Orta Gelir Tuzağı`ndan çıkış için bir rehber

Tarkan Kadooğlu

Türkiye’nin son yıllarda yaşadığı ekonomik büyüme tüm dünyanın ilgisini ülkemize çekmesine neden oldu. Art arda kırılan rekorlar ve Batı’da yaşanan ekonomik krizlerden etkilenmeyen finansal altyapısı sayesinde ülkenin ekonomik açıdan morali, son derece yerinde. Elbette henüz gelir dağılımındaki adaletsizlik çözülebilmiş değil.

Zaten gelişmekte olan ülkelerde bu sorunun çözümü, o kadar da kolay olmuyor. Türkiye’nin büyümesi ile ilgili her şey yolunda giderken, bizleri bekleyen tehlikeler de yok değil. Büyümenin istikrarlı bir şekilde devam etmesi için gereken faktörlerden bazıları, Türkiye için hala önemli sorunlar.

‘Orta Gelir Tuzağı’ndan çıkış: Hangi Türkiye?’
Tasaruf yetersizliği, teknoloji yetersizliği, kalifiye işgücü yetersizliği, kurumsal yönetim yetersizliği gibi nedenlerle Türkiye, büyüme açısından bazı sıkıntılar ile karşılaşabilir. İşte bu konuları inceleyen ve açıkçası birçok açıdan faydalanılması gereken bir çalışma geçtiğimiz gün kamuoyuna açıklandı. Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu(TüRKONFED) tarafından hazırlanan “Orta Gelir Tuzağı’ndan çıkış: Hangi Türkiye?” adlı raporunda bu konulara değiniyor. Bu raporu birkaç nokta ile özetlemek gerekirse;
Rapor; “ülke ve bölgelerin orta gelir bandında sıkışıp kalması” olarak tanımlanan “Orta Gelir Tuzağı” riskinin bölgesel ve sektörel açıdan değerlendirmesini yapıyor.

Bölgelerin üretim yapıları, sektörlerin teknoloji düzeyleri ve dış ticaretine göre Türkiye‘nin bölgesel kalkınma evrelerini tespit eden rapor, büyümenin kaynaklarını; nüfus hareketleri, insan kaynakları, teknoloji ve yenilikçilik kapasitesi, dış ticaret ve ulaştırma altyapısı gibi konuları ele alarak inceliyor.

Türkiye düşük orta gelir düzeyinde çok kaldı
Rapora göre Türkiye, orta gelir düzeyinde görece çok uzun süre geçirdi. Düşük orta gelirli düzeyde kalma süresi çin‘de 17 yıl iken, Bulgaristan ve Türkiye‘de 50 senenin üstünde görüldü.
Raporda, ‘‘ürün tuzağına‘‘ düşmeden ileri teknoloji ürünlerine çıkış sağlanabilmesi için doğruürünlerin üretimi ve ihracatına yönelinmesi gerektiği belirtiliyor.

Farklı politika tasarımları gerek
Rapor göre; orta gelir tuzağı sorunu sadece bir ülke gelir ortalaması meselesi değil, yüksek-orta gelirli ve düşük-orta gelirli bölgesel eşitsizliklerle ilgili bir sorun. Farklı gelir seviyelerinde ve gelişme evresinde olan bölgeler için farklı politika tasarımlarına ihtiyaç duyuluyor.

Bu doğrultuda; orta gelir tuzağı riski olmayan bölgelerde teknoloji yoğun alanlara odaklanılması, arz yanlı teşvik politikalarının tercih edilmesi, orta gelir tuzağı riski olan bölgelerin yüksek gelirli bölgelerle olan ulaşım altyapılarının geliştirilmesi ve orta-düşük, orta-ileri teknolojili üretimin desteklenmesi gerekiyor.

Raporun tamamını TüRKONFED’in internet sitesinden okumak mümkün. Ekonomik aktörlerin Türkiye’nin geleceği açısından yaptıkları ve yapacakları tüm çalışmalar hepimiz için memnuniyet verici.

Tarkan KADOOĞLU

kadooglu@turcomoney.com