Oto kiralama sektörü, 2021’in ilk yarısını nasıl geçirdi?

İbrahim Aybar

Merhabalar,

Bu hafta başında ülkemizdeki operasyonel otomobil kiralama kuruluşlarının çatı örgütü TOKKDER tarafından yılın ilk yarısına ait iş sonuçları açıklandı. Operasyonel oto kiralama sektörü halen 26,900 kayıtlı kurumsal müşteriye hizmet veriyor. Aktif büyüklüğü ise 46 Milyar TL olarak tahmin ediliyor.

Bünyesindeki 134 otomobil kiralama kuruluşu ile sektörün %80 ini temsil eden TOKKDER’in her üç ayda bir yayınladığı bu rapor, sektör hakkında önemli mesajlar içeriyor. Rapora göre ülkemizde operasyonel kiralama işinde kan kaybı var. Bu yılın ilk yarısında 8,7 Milyar TL yatırımla 33,400 yeni otomobil filoya katılırken 52,000 otomobil ikinci el olarak satılmış durumda. 2017 yılında 366,000 adede kadar çıkan filo büyüklüğü, geçen 4 yıl içinde küçülmeye devam ederek 244,000 adede indi. ODD verilerine göre son iki yıldır otomobil satışları %50’nin üzerinde artış eğilimi içinde. Ancak bu artıştan otomobil kiralama kuruluşları pay almak bir yana, filo küçültmeyi tercih ettiler.

Sektörde tercih, halen %50,9 ay ile C segmentindeki otomobillerden yana. Bunu % 26 ile B segmentindeki otomobiller izliyor. Hafif ticari taşıtların payı ise sadece %4,6. Motor tipi olarak henüz dizel motorlu otomobiller ağırlıklı olarak % 76,5 payla tercih edilse de giderek tercihin benzin motorlu ve hatta elektrik motorlu olanlara döneceğini görüyoruz.

KİRALAMALARIN YÜZDE 90’I TL CİNSİNDEN YAPILIYOR
Operasyonel kiralama sözleşmelerinde henüz 30-42 ay süreli sözleşmeler %50 ye yakın oranda ilk sırada.
Kiralamalar %90 ın üzerinde TL cinsinden gerçekleştiriliyor. Sektör bu yılın ilk yarısında satın aldığı 33,400 yeni otomobilin tanesini ortalama 260 bin TL ye mal etmiş. Geçen yıl otomobil başına ortalama maliyet 220 bin TL idi.

Sektörün müşteri adedinde de ciddi azalma görüyoruz. Geçen yıl 35,900 adet olan sözleşmeli müşteri adedi bu yılın ilk yarısında 26,900 e inmiş durumda. Sözleşmeli müşteri adedinin 2017 yılında 64 binlerde olduğunu belirtelim. Bu durum, filodaki otomobil sayısı azalsa da müşteri başına düşen otomobil adedini 8’in üzerine çıkarıyor. 2017 yılında müşteri başına otomobil sayısı 5 adetti.

OTOMOBİL KİRALAMA SEKTÖRÜ, ELİNDEKİ OTOMOBİLLERİ İKİNCİ ELDE SATIYOR

İşte genel durum bu. Sektörün otomobil filosunu azaltmakta olmasını doğal görmemiz gerekiyor. TL cinsinden yapılan otomobil alımlarında finansman maliyeti yüksek faiz nedeniyle ciddi oranda arttı. İkinci el otomobil fiyatlarının artması, sektörün elindeki otomobillere değer artışı getirdi ve ek finansman sağladı. Otomotiv üretimindeki duraksama ve kısıtlamalar, ikinci el fiyatları yukarı çekmeye devam edecek görünüyor. Demek ki sektör, finansman ihtiyacını karşılamak için gerekirse elindeki otomobilleri ikinci elde satarak daha da küçülebilir.

ŞİRKET SATIN ALMA VE BİRLEŞME HABERLERİ ARTTI

Öte yandan, sektörü kapsayan yasal ve idari düzenlemeler, filo müşterilerini otomobil almaya yönlendiriyor. Bütün bu koşullar altında operasyonel kiralama sektöründeki kuruluşların yeniden genişleme imkanı bulabilmesi kolay değil. Buna rağmen, özellikle son günlerde gelen şirket satın alma ve birleşme haberleri, otomobil paylaşımı ve dakikalık otomobil kiralama faaliyetine yoğun ilgi sinyalleri veriyor.

DAKİKALIK OTOMOBİL KİRALAMA DÖNEMİ BAŞLADI
Gerçekten de, İstanbul, Ankara ve İzmir’de sürdürülen dakikalık otomobil kiralama esasına dayalı otomobil paylaşımının 30 yaş altı genç bireysel müşterileri oldukça etkilediğini görüyoruz. Öyle ki İzmir’ de iki ay önce Moov By Garenta tarafından hizmete alınan İzelman‘a ait Renault Zoe marka elektrik motorlu otomobillerin her birinin şimdiden günde ortalama 4 kez paylaşılması bunun en çarpıcı kanıtı. Hatta bir elektrik motorlu Zoe otomobilin günde 8 ayrı bireysel müşteri tarafından dijital platform üzerinden paylaşıldığını görebilirsiniz.
O zaman otomobil kiralama faaliyetinde de paradigma değişikliği içine girdiğimizi söyleyelim. Gençlerimiz, gerek duydukları zaman, gerek duydukları süre kadar otomobili kullanıp bırakmayı tercih ediyor. Bu ihtiyacını giderirken elindeki mobil telefonuna indirdiği uygulamaları kullanıyor. Kimseyle muhatap olmadan, belge ve imza peşinde koşmadan işini görüyor. Üstelik çevreye duyarlı, hatta hiç karbon salımı yapmayan otomobilleri arıyor. Bu da otomotiv ticaretinde otomobil kullanmanın yeni pazarlama yöntemlerini öne çıkarıyor.

Bu konudaki gelişmeleri paylaşmaya devam edeceğim.