Para ve sermaye piyasalarını neler bekliyor?

Osman Göktan

-Ağustos ayında kısmen dar batta dalgalanan yurtdışı borsalar, ay sonunda artan satışlarla ortalama olarak %3’lere varan düşüşlerle kapanırken Japonya Nikkei Endeksi ise pozitif ayrışarak ayı sınırlı yükselişle tamamladı. EM borsaları ise karışık bir seyir izlerken BIST ise güçlü pozitif ayrışarak ayı %20’nin üzerinde yükselişle tamamladı.

-Resesyon endişeleri zayıflasa da başta ABD olmak üzere majör ekonomilerden gelebilecek zayıf veriler, endişelerinin tekrar güçlenmesini ve majör borsalarda satış baskısını derinleşmesine neden olabilir. VIX endeksi ayı 26 seviyesi üzerinden kapatmaya hazırlanırken ABD borsalarında volatilitenin tekrar yükseldiğine ve satış baskısının güçlenerek devam edeceğine işaret ediyor. 

-Yurtdışı majör borsalardan pozitif ayrışan BIST 100 Endeksi ayı %20’nin üzeri güçlü yükselişe tamamlamaya hazırlanıyor. Tarihi yükselişlerinden birini gerçekleştiren bankacılık endeksi ise, aylık bazda %50’nin üzerin bir yükselişle pozitif ayrıştı. Uzun süre sonra negatif ayrışan sınai endeks ise ayı %14 civarında yükselişle tamamladı. Başta bankalar olmak üzere 2. çeyrek karlarının beklentilerin oldukça üzerinde gelmesi, BIST’teki güçlü yükselişin temel kaynağı oldu.

-TCMB Ağustos toplantısında sürpriz bir şekilde 100 baz puanlık faiz indirimine giderek politika faizini %14,00’den, %13,00’e düşürdü. TCMB faiz indirimine gerekçe olarak iktisadi faaliyetlerdeki ivme kaybına işaret etti. TCMB faiz indirim kararı sonrası yeni bir makro ihtiyati tedbirler açıklayarak, ticari kredi faiz oranları için katsayıya bağlı olarak menkul kıymet tesis etme zorunluluğu getirdi.

-FED’in toplantı yapmadığı Ağustos ayında ons altın, 1720-1800 aralığında hareket etti. FED’in faiz artışı ve bilanço daraltımı beklentileri, altında yükselişlerin sınırlı kalmasına sebep oluyor. Düşüşlerde 1720 desteği ilk etapta izlenirken, satışların artması durumunda 1670 ikinci destek noktası olarak takip edilebilir. Alımların tekrar artması durumunda ise 1775 ilk izlenecek direnç noktası olarak izlenebilir. Bu direnç aşılırsa 1825 noktası hedeflenebilir.

-Ağustos ayındaki güçlü yükseliş sonrası özellikle banka hisseleri öncülüğünde Eylül ayında BIST’te kar satışları yaşanması ihtimali arttığını düşünüyoruz. Bununla beraber, olası kar satışlarının alım fırsatı olacaktır. Orta vadeli yükseliş trendinin devam edeceğini bekliyoruz. TCMB’nin faiz indirimine devam etmesi halinde bankacılık hisselerine ilgi devam edebilir. İsrail ile ilişkilerin normalleşmesi, ABD ile Türkiye arasında pozitif gelişmeler yaşanması ve son bir ayda güçlenen yabancı fon girişlerinin devam etmesi ile BIST’teki yükseliş trendi devam edebilir.

FED’in faiz artışlarına güçlü şekilde devam edeceği beklentisi ve artan resesyon kaygıları ile global risk alma iştah,ı Ağustos ayında zayıf seyretti. FED Başkanı Powell, Jackson Hole sempozyumunda para politikasının erken gevşetilmesine ilişkin uyarıda bulundu. Ayrıca, enflasyonu düşürmek için büyüme ve istihdamdan bir miktar feragat edilebileceğini belirtti. Powell’ın bu açıklamaları sonrası piyasalarda sert satışlar yaşandı. Piyasalarda FED’in nötr faiz oranına ulaşılması sonrası 2023 yılında yeniden faiz indirimlerine başlayabileceği beklentileri zayıflarken, açıklamalar piyasalar tarafından şahin olarak algılandı. AMB’nın da yılsonuna kadar bilanço daraltmayı gündeme alabileceğine yönelik çıkan haberler ve bir sonraki toplantıda da 50 baz puanlık faiz artışına gideceği beklentilerinin güçlenmesiyle yurtdışı borsalarda ayın son haftasında güçlü satışlar yaşandı. Ağustos ayında kısmen dar batta dalgalanan yurtdışı borsalar, ay sonunda artan satışlarla ortalama olarak %3’lere varan düşüşlerle kapanırken Japonya Nikkei Endeksi ise pozitif ayrışarak ayı sınırlı yükselişle tamamladı. EM borsaları ise karışık bir seyir izlerken BIST ise güçlü pozitif ayrışarak ayı %20’nin üzerinde yükselişle tamamladı. Resesyon endişeleri zayıflasa da başta ABD olmak üzere majör ekonomilerden gelebilecek zayıf veriler, endişelerinin tekrar güçlenmesini ve majör borsalarda satış baskısını derinleşmesine neden olabilir. VIX endeksi ayı 26 seviyesi üzerinden kapatmaya hazırlanırken ABD borsalarında volatilitenin tekrar yükseldiğine ve satış baskısının güçlenerek devam edeceğine işaret ediyor.  Güçlenmeye devam eden Dolar endeksi (DXY) ayı %3’e yaklaşan yükselişle tamamladı. EM para birimleri ise ayı genel olarak dolar karşısında değer kaybı ile tamamladı. Euro/USD paritesi 1 seviyesi altına sarkarak zayıflamaya devam etti. Değerli metallerde de DXY dolar endeksi güçlenemeye paralel sınırlı değer kayıpları oluştu. TL sepeti ise dar banttaki seyrini devam ettirerek ayı yataya yakın sınırlı değer kaybı ile tamamladı.

BANKACILIK ENDEKSİ, TARİHİ YÜKSELİŞLER GERÇEKLEŞTİRDİ

Yurtdışı majör borsalardan pozitif ayrışan BIST 100 Endeksi ayı %20’nin üzeri güçlü yükselişe tamamlamaya hazırlanıyor. Tarihi yükselişlerinden birini gerçekleştiren bankacılık endeksi ise, aylık bazda %50’nin üzerin bir yükselişle pozitif ayrıştı. Uzun süre sonra negatif ayrışan sınai endeks ise ayı %14 civarında yükselişle tamamladı. Başta bankalar olmak üzere 2. çeyrek karlarının beklentilerin oldukça üzerinde gelmesi, BIST’teki güçlü yükselişin temel kaynağı oldu. TCMB’nin faiz indirimi sonrası almış olduğu makro ihtiyati tedbirler ile gerileyen tahvil faizlerinin banka karlarını olumlu etkileyeceği beklentisi, İsrail gibi bazı ülkelerle ilişkilerin yeniden normalleşme sürecine girmesi, TCMB’nin faiz indirimlerine devam edebileceği beklentisi ve BIST’te uzun süre sonra yeniden yabancı fon girişi gerçekleşmesi, bu ralliyi destekleyen diğer undurlar oldu. Banka karlarındaki güçlü seyrin devam edeceği beklentisi ve TCMB’nin aldığı makro ihtiyati karar sonrası yurtiçi tahvil faizlerin Şubat 2021’den beri en düşük seviyelere gerilemesi banka hisselerinde tarihi rallilerden birinin gerçekleşmesini sağladı. Daha önce 900 seviyesi üzerini test eden CDS’ler ay içinde EM’lere yönelik risk alma iştahındaki güçlenme ve EM ülke CDS’lerinde yaşanan gerilemeye paralel 650’li seviyelere kadar gerilese de TCMB’den gelen sürpriz faiz indirimi sonrası yeniden 750 seviyesi üzerine yükseldi. BIST’te 22 Nisan-19 Temmuz arasındaki 2,55 milyar dolarlık yabancı çıkısı sonrası bu dönem sonrasındaki üç haftada toplam 724 milyon dolarlık, kısmen güçlü sayılabilecek yabancı girişi gerçekleşti. Yabancı girişleri BIST’teki ralliyi desteklerken, BIST yabancı payı tarihi dip seviyeleri olan den %32,5 seviyelerinden %35 seviyesi üzerine yükseldi.

MERKEZ BANKASI, FAİZ İNDİRİMLERİNE DEVAM EDEBİLİR

TCMB Ağustos toplantısında sürpriz bir şekilde 100 baz puanlık faiz indirimine giderek politika faizini %14,00’den, %13,00’e düşürdü. TCMB faiz indirimine gerekçe olarak iktisadi faaliyetlerdeki ivme kaybına işaret etti. TCMB faiz indirim kararı sonrası yeni bir makro ihtiyati tedbirler açıklayarak, ticari kredi faiz oranları için katsayıya bağlı olarak menkul kıymet tesis etme zorunluluğu getirdi. Bu kural sonrası yurtiçi 10 yıllık tahvil faizleri %13’lü seviyelere kadar gerileyerek Şubat 2021’den beri gördüğü en düşük seviyeyi test etti.  Her ne kadar TCMB kararı bankalar için negatif gibi görünse de tahvil faizlerindeki düşüş bu negatif etkiyi büyük oranda telafi edebileceği için TCMB kararları sonrası bankacılık endeksindeki yükseliş güçlenerek devam etti. TCMB’nin önümüzdeki dönemde büyümeye yönelik yavaşlama sinyallerinin devam etmesi durumunda faiz indirimlerine devam edebileceğini düşünülmektedir.

FED BAŞKANI POWELL’DAN “FAİZLER YÜKSELECEK” MESAJI

FED tutanakları enflasyon önemli ölçüde düşene kadar faiz artırımlarının devam edeceğine ve faiz artışlarının hızının gelecek ekonomik verilere bağlı olacağına işaret etti. FED Başkanı Powell Jackson, Hole toplantısında şahin tonda FED’in faiz artışlarına devam edeceği mesajını verdi. FED üyeleri de enflasyonda kalıcı düşüş sağlanana kadar FED’in faiz artırımlarına devam etmesi gerektiğine işaret etti. FED’in Eylül ayındaki toplantıda faizleri 50 baz puan arttırması %100 olasılıkla fiyatlanırken, 75 baz puanlık faiz artışı şuan için %60 üzeri olasılıkla fiyatlanıyor. Ağustos ayı enflasyon verilerinin beklentilerden yüksek gelmesi ve enerji fiyatlarındaki yüksek seyrin devamı durumunda FED’in Eylül ayında 75 baz puanlık faiz artışına giderek şahin duruşlunu devam ettirmesi beklenmektedir.

Geçtiğimiz aya 1’in üzerinde başlayan EURUSD paritesi, 1.03’e kadar yükselmesine karşın, doların değer kazanmaya devam etmesi üzerine hızla gerileyerek 1’in altına indi. 0.99 desteğinden güç alan parite için 1.00 önemini korumaya devam ediyor. Bu ay gerçekleşecek olan FED faiz toplantısı öncesinde tarım dışı istihdam ve enflasyon rakamları, faizin miktarını etkileyeceğinden dikkatle takip edilmelidir. Satışların ağır bastığı paritede 0.9750 bir sonraki destek noktası olarak izlenebilir. Alımların artması durumunda ise 1.0115 ile 1.0270 direnç noktaları takip edilebilir.

Bir süredir düzenli yükselişine devam eden USDTRY 18.18 seviyesini direnç olarak çalıştırıyor. Düşüşlerin sınırlı kaldığı kurda Aralık 2021 seviyesinde görülen 18.33 kritik direnç noktası olarak görülmelidir. Bu nokta aşılırsa 19.50’ye doğru yükseliş yaşanabilir. Geri çekilmelerde ise 17.85 ve 17.55 destek noktaları izlenebilir.

ALTINDA YÜKSELİŞLER SINIRIL KALDI

FED’in toplantı yapmadığı Ağustos ayında ons altın, 1720-1800 aralığında hareket etti. FED’in faiz artışı ve bilanço daraltımı beklentileri, altında yükselişlerin sınırlı kalmasına sebep oluyor. Düşüşlerde 1720 desteği ilk etapta izlenirken, satışların artması durumunda 1670 ikinci destek noktası olarak takip edilebilir. Alımların tekrar artması durumunda ise 1775 ilk izlenecek direnç noktası olarak izlenebilir. Bu direnç aşılırsa 1825 noktası hedeflenebilir.

Eylül ayında Global piyasaların ana gündemi, FED ve AMB faiz kararları olacak. FED’in 75 baz puanlık faiz artışına gitmesi durumunda riskten kaçınma eğiliminin devam etmesi ve yurtdışı borsalarda satış baskısının artması beklenir. FED’in 50 baz puanlık bir faiz artışına gitmesi ve faiz artışı hızının yavaşlayacağı sinyali vermesi durumunda ise risk alma iştahının yeniden güçlenmesi ve borsalarda tepki yükselişi oluşması bekleniyor. Yine AMB’nın 50 baz puanlık bir faiz artışına gitmesi ve bilanço küçültmeyi gündeme getirmesi de risk iştahını zayıflatacaktır. Piyasaların diğer bir gündemi ise ABD’den gelecek başta istihdam ve enflasyon verileri olacaktır. Beklentilerden zayıf gelecek verilerin resesyon endişelerini güçlendirmesi ve piyasalardaki satış baskısının devamına neden olması beklenirken,  beklentilerin üzerinde gelecek veriler ise tepki yükselişlerinin oluşmasını sağlayabilir.  Her ne kadar son dönemde resesyon endişeleri zayıflasa da özellikle demir-çelik gibi sanayi emtialarındaki zayıf seyir ve önemli bir gösterge olan baltık kuru yük endeksindeki zayıf seyir, resesyon olasılığının halen güçlü olduğuna işaret ediyor. Bu beklentilerin ışığında genel olarak Eylül ayında risk alma iştahındaki zayıf seyrin devam etmesi ve düşüş trendinde olan borsaların satıcılı seyrini devam ettirmesi bekleniyor.

BORSADA KAR SATIŞLARI ARTABİLİR

Eylül ayında yurtiçi piyasalarda ana gündem TCMB’nin faiz indirimine devam edip etmeyeceği ve enflasyondaki seyir ile birlikte ekonomi yönetimi tarafından yeni makro ihtiyati tedbirler alınıp alınmayacağı olacaktır. Negatif faiz ortamında, TL varlıklar içinde şuan için tek alternatif yatırım aracı olmaya devam eden BIST’in, güçlü şirket karlılıklarının yılın ikinci yarısında da devam edeceği beklentisiyle dönem dönem geri çekilmeler olsa da orta vadede yükseliş trendini devam ettirmesini bekliyoruz. Ancak, Ağustos ayındaki güçlü yükseliş sonrası özellikle banka hisseleri öncülüğünde Eylül ayında BIST’te kar satışları yaşanması ihtimali arttığını düşünüyoruz. Bununla beraber, olası kar satışlarının alım fırsatı olacağını ve orta vadeli yükseliş trendinin devam edeceğini düşünüyoruz. TCMB’nin faiz indirimine devam etmesinin bankacılık hisselerine ilgiyi devam ettirmesi beklenirken, İsrail ile yaşanan normalleşme adımlarının ardından ABD ile ilişkilere yönelik pozitif gelişmeler olması ve son bir ayda güçlenen yabancı fon girişlerinin devam etmesinin de BIST’teki yükseliş trendini desteklemesini bekliyoruz. Bu beklentilerin ışığında BIST-100 Endeksi’nin Eylül ayında 2.900-3.400 aralığında geniş bir bantta dalgalanabileceğini düşünüyoruz. Ay içinde 2.920 ve altına gerilemelerin yeni alım fırsatı olacağını, 3.350 ve üzerine yükselişlerin ise kar satışı fırsatı olarak kullanılabileceğini düşünüyoruz.

Osman Göktan

Şeker Yatırım Genel Müdürü

goktan@turcomoney.com