Petrol fiyatları yükselişte, altına yatırım yapılır mı?

Gerek OPEC’in çabaları, gerekse ABD – Çin ticaret savaşındaki ılımlı açıklamalar sayesinde petrolde önemli bariyerler aşıldı. ABD petrolünde 55, Brent petrolde 63 dolar olan bu bariyerlerin aşılması ardından yükseliş eğilimi teknik anlamda destek bulabilir.

FED’in yılsonuna kadar aksiyon alması beklenmiyor. Buna göre zayıf kalabilecek dolar ons altın fiyatını destekleyebilir. Ancak olası geri çekilmeler de doğal karşılanmalı. Düşüşler 1.250 ve 1.300 dolar bölgeleriyle sınırlandığı müddetçe pozitif görünüm sürebilir.

Petrol 2011 yılı başından 2014 yılı ortasına kadar geniş alanda da olsa yatay seyriyle dikkatlerden uzak bir seyir izlemesinin ardından denge arayışını yıllardır bozan sürece girdi. Burada dört kritik dönüm noktası karşımıza çıkıyor.

Başta ABD’den olmak üzere görece zayıf talebe karşın bol arz 2014 yılı ortasından itibaren serbest düşüş olarak tanımlayabileceğimiz satışları başlattı. ABD petrolü 1,5 yılda varil başına 115 dolardan 27 dolara kadar geriledi.

• Kasım 2016’da Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), üretimi 1,2 milyon varil/gün kısma kararı aldı. İlk olarak hayal kırıklığı oluşturan karar, asıl amacı olan küresel petrol stoklarının 5 yıllık ortalamaya yaklaştırılması konusunda başarılı sonuç vererek petrol piyasasında toparlanma sağladı. ABD petrolü 42 dolardan 75 dolara kadar devam eden maraton yaşadı.
• 2018 yılının son çeyreğinde, ABD – Çin ticaret savaşından kaynaklanan küresel büyüme endişeleri, talep kanadını zayıf göstererek petrolde düşüşe öncülük etti. ABD petrolü 75 dolardan 42 doların hemen üzerine kadar geriledi
• Aralık 2018’de OPEC kota kararını sıkılaştırarak sürdürme kararı aldı.

ABD’NİN PETROL ÜRETİMİ SÜREKLİ OLARAK ARTTI

Tüm bu süreç boyunca değişmeyen tek şey ABD petrol politikası oldu. Maliyetlerin üretime elvermediği dönemler dışında ABD üretimi sürekli olarak artma eğilimindeydi. Hatta Trump yönetimi, OPEC’in petrol fiyatını desteklemeye yönelik kararlarına sözlü müdahalede bulunmaya çalıştı.

2019 yılı başından bu yana petrolde toparlanma çabası sürüyor. Burada özellikle OPEC çabalarına ek olarak, 2018 yılının son çeyreğine damga vuran ticaret savaşı sürecinde ılımlı açıklamaların gelişi kayıpların toparlanmasına yardım eden ana başlıklar oldu.

Bu süreçte İran, Venezuela ve Libya gibi üretici ülkelerde yaşanan siyasi sorunlar da yükselişi destekleyen unsurlar arasında yer alıyor.

Yükselişi bekleyen riskler

Dünya     OECD     ABD        Japonya  Euro bölgesi            Britanya   Çin          Hindistan Brezilya   Rusya

2018

Önceki aya göre değişim

2019

Önceki aya göre değişim

 

Not: 2018 = Tahmin ve 2019 = Öngörü’dür

Kaynak: OPEC sekreteryası

 

OPEC Şubat 2019 aylık raporunda yer alan, küresel büyümeye ilişkin tahminlerdeki değişiklikler petrol piyasası açısından iç açıcı bir görünüm vermiyor. Buna göre, 2019 yılı için küresel büyüme beklentisi, Ocak ayındaki tahminlere göre yüzde 0,2 gerileyerek yüzde 3,3’e düştü.

RİSK BÜYÜK ÖLÇÜDE GELİŞMİŞ EKONOMİLERDE

Bu tahminlerin sadece ABD – Çin ticaret savaşına dayandığını varsaymak yanlış olabilir. Çünkü Çin büyüme tahminlerinde değişiklik yok. Risk büyük ölçüde gelişmiş ekonomilere bağlı görünüyor. Fed’in güvercin tutumu gelişen ülke ekonomileri üzerindeki risklerin bir miktar dağılmasına yardımcı olduğu dikkat çekiyor.

Raporun devamındaki rakamlar de bol arz döneminin devam edeceği yönünde. ABD üretiminde rekor beklentileri, küresel büyümede zayıflık en kritik başlıklar. Bunun karşısında petrolü destekleyecek tek istikrarlı unsur ise OPEC. Diğer başlıklar ticaret savaşının belirsizliği ve birçok ülkedeki siyasi karmaşa.

OPEC beklentilerine göre talep büyümesinin yüzde 1,24 düzeyinde olması bekleniyor. Aynı dönemde OPEC dışında kalan petrol üretiminin ise yüzde 2,18 artması bekleniyor.

PETROL FİYATLARINDA DENGE VE FİYAT SEVİYESİ

Bu aşamada en büyük sorun olası trendlerin beklenenden çok daha uzun süreceğini düşünmek olabilir. Başlıklar çok yoğun. Yükseliş devam ettikçe bol arz başlığı tekrar ön plana çıkabilecekken, ABD yönetiminin yüksek fiyatlar önündeki en büyük engel olduğu unutulmamalı.

Düşüşler de uzun süreli olduğu takdirde benzer baskılarla karşılaşabilir. OPEC bunda en büyük faktörlerden biri.

Son dönemde gerek OPEC’in çabaları, gerekse ABD – Çin ticaret savaşındaki ılımlı açıklamalarla petrol türlerinde önemli bariyerler aşıldı. ABD petrolünde 55, Brent petrolde 63 dolar olan bu bariyerlerin aşılması ardından yükseliş eğilimi teknik anlamda destek bulabilir. ABD ham petrolünde 63 ve 75 dolar, Brent petrolde ise 70 ve 85 dolar önemli bariyerler durumunda. Desteklerin kırılması halinde ise ABD petrolünde 42, Brent petrolde 50 seviyeleri tekrar gündeme gelerek OPEC çabalarına darbe vurabilir.

ALTINDA YENİ NORMAL GÜVERCİN POLİTİKALAR MI OLACAK?

FED ile birlikte başlayan güvercin politikalar, küresel büyümeye yönelik riskler eşliğinde Euro Bölgesi ve Japonya gibi diğer dev ekonomilerde sürüyor. Ons altın 1.250 Dolardan aldığı desteği 1.300 Dolara taşıyarak bu bölgede daha sakin bir seyre kavuştu.

Bundan sonraki dönemde ise unutulmaması gereken, güvercin politikaların da bir süre sonra fiyatlanmış olma ihtimali olacaktır.

 

FED’in 11 Aralık 2019 toplantısına kadar temel faiz oranı ihtimalleri

Mevcut temel faiz oranı: 225-250

İhtimal

Temel faiz oranı (baz puan)

 

DOLARIN ZAYIFLAMASI ONS ALTIN FİYATINI DESTEKLEYEBİLİR

Yukarıda Chicago Borsası’nda işlem gören kontratlara dayalı hazırlanan bir ihtimal tablosu yer alıyor. Günden güne değişiklik gösteren grafiğin görülen hali, Fed’in 2019 yılı son toplantısında hangi faiz düzeyinde olacağı beklentisini işaret ediyor. Buna göre Fed’in yılsonuna kadar aksiyon alması beklenmiyor.

Buna göre zayıf kalabilecek dolar ons altın fiyatını destekleyebilir. Ancak beklentilerin fiyatlandığı piyasada, 2018 yılı son çeyreğinden başlayıp 2019’un neredeyse ilk iki ayını etkisi altına alan güvercin politikalar sonrasında ileriye dönük beklentiler için veri akışı ve özellikle siyasi gelişmeleri de yakından takip etmekte fayda var.

1.250 ve 1.300 dolar bölgelerinde destek alan ons altın fiyatı için kritik bariyeri 1.370 dolar bölgesi. Sonrasında ise 1.430 dolar bölgesine kadar orta – uzun vadede majör bir değer görülmüyor.

Ancak aylardır süren yükseliş maratonun ardından olası geri çekilmeler de doğal karşılanmalı. Özellikle bu düşüşler 1.250 ve 1.300 dolar bölgeleriyle sınırlandığı müddetçe pozitif görünüm sürebilir. Düşüşlerin devamı için bu bölgeler altındaki kalıcılığa ihtiyaç duyulabilir. Bu durumda 1.180 dolar tekrar gündeme gelebilir.

Umut Tuncer

GCM Menkul Kıymetler Araştırma Uzmanı

turcer@turcomoney.com