Piyasaların gözü FED’in faiz kararında

Osman Göktan

Gelişmiş ülkelerden, gelişmekte olan ülkelere tekrar fon akımlarının başlamasıyla başta Türkiye olmak üzere Mayıs 2013 sonrası FED faiz artışı sürecinden en fazla negatif ayrışan ülke borsaları hızlı bir toparlanma yaşadı

Global ekonomiye yönelik endişeler ve son dönemde ABD’den gelen verilerin enflasyonda aşağı yönlü riskler taşıması sonrası FED’den gelen güvercin tondaki mesajlar, başta Türkiye olmak üzere gelişmekte olan ülkelere yeniden fon akımı oluşmasını sağladı. Şubat ayında başlayan fon akımları Nisan ayında FED toplantısı sonrası iyiden iyiye azalan faiz artışı beklentileriyle hızlandı. Gelişmiş ülkelerden, gelişmekte olan ülkelere tekrar fon akımlarının başlamasıyla başta Türkiye olmak üzere Mayıs 2013 sonrası FED faiz artışı sürecinden en fazla negatif ayrışan ülke borsaları hızlı bir toparlanma yaşadı.

Nisan ayına 83.000 seviyelerinden başlayan BIST-100 endeksi Mart ayındaki öngörümüze paralel yükselişini güçlendirerek 86.900 seviyesini test etti. FED faiz artışı beklentileriyle birlikte gelişmekte olan ülke kurları dolar’a karşı kayıplarının bir kısmını geri alırken, BIST’teki güçlü performansa karşın TL’deki değerlenme daha sınırlı kaldı. BIST, tahvil faizlerindeki düşüşten aldığı destekle bankacılık hisselerindeki güçlü performansla yükselişini devam ettirirken, TCMB faiz indirimi süreci nedeniyle TL kısmen negatif ayrışarak EM kurları içinde az değer kazanan para birimlerinden biri oldu. FED faiz artırımı beklentilerinin 2016 yılında 4 faiz artırımdan 1’e düşmesi gelişmekte olan ülkelere fon akımını ve global piyasalardaki pozitif eğilimi destekleyen ana unsur oldu. Bununla birlikte FED dışındaki diğer büyük merkez bankalarından gelen ek parasal teşvikler de bu eğilimi destekledi. Avrupa Merkez Bankası’nın beklentilerin üzerinde ek parasal teşvik açıklaması, BOJ’un rekor parasal genişleme eğilimini devam ettirmesi ve gerekirse ek parasal genişleme yapabileceğine ilişkin mesajlar vermesi, Çin Merkez Bankası’ndan gelen genişleyici adımlar global piyasalardaki pozitif eğilimi destekleyen diğer unsurlar oldu. Çin’den gelen son verilerin global büyümeye ilişkin endişeleri bir miktar azaltması ve petrol fiyatlarında yaşanan toparlanma da borsalardaki yükselişi destekleyen diğer gelişmeler oldu.

MERKEZ BANKASI’NIN FAİZ POLİTİKASI

TCMB Para Kurulu, yeni başkan Murat Çetinkaya liderliğindeki ilk toplantısında beklentilere paralel politika faizini ve koridorun alt bandını sabit bırakırken, faiz koridorun üst bandını 50 baz puan düşürerek %10,0’a indirdi. TCMB PPK özetinde enflasyonun belirgin bir düşüş sergilediğine ve işlenmemiş gıda kaynaklı bu düşüşün kısa vadede devam edeceğine vurgu yaptı. Ancak, çekirdek enflasyon eğilimindeki iyileşmenin sınırlı olması nedeniyle likidite politikasındaki sıkı duruşun korunmasını gerektiğini söyledi. PPK özetindeki diğer ifadeler ise aynen korundu. Nisan ayında yayınlanan Mart ayı toplantı tutanaklarında FED faiz kararı sonrası yapılan açıklamalara paralel güvercin tonda mesajlar yer aldı. Üyeler global ekonomideki aşağı yönlü riskler ve finansal gelişmelerin risk oluşturmaya devam ettiğini söylerken, faiz artışı konusunda ihtiyatlı olunması gerektiğine vurgu yaptılar. TCMB’nin 15 Nisan tarihli verisine göre son iki ayda BIST’e 1.974 milyon dolar, 2016 yılı genelinde ise 1.588 milyon dolar yabancı girişi olduğu görülüyor. Tahvil’de ise son haftadaki yüksek girişle birlikte 2016 yılında 2.206 milyon dolar yabancı girişi gerçekleşti. Bu görünüm yabancı fon akımının güçlü olduğuna ve orta vadede hem BIST’te yükseliş trendinin hem de tahvil faizlerinde düşüşün devam edeceğine işaret ediyor. Avrupa Merkez Bankası, Nisan toplantısında faizlerde bir değişiklik yapmadı. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Mart toplantısında politika faizini %0,05’den %0’a, mevduat faizlerini -%0,30’dan -%0,40’a düşürürken, 60 milyar Euro olan aylık tahvil alım programını 80 Milyar Euro’ya çıkarmıştı. Karar sonrası açıklama yapan Draghi, faiz oranlarının uzun bir süre düşük kalmaya devam edeceğini ve varlık alım programının Mart 2017’ye kadar devam edeceğini söyledi.

Nisan ayına 1220 dolar/ons seviyesinden başlayan altın yükselişle birlikte 1270 seviyesini test etse de buradan gelen satışlarla tekrar geriledi. Uluslararası piyasalardaki dolar satışlarının altına yükseliş olarak geri dönmesinin ardından rüzgarın ters yönde esmesinden etkilenen sarı metalin enflasyona karşı güvenli liman aracı olarak kullanılmamasının da gerilemelerde kilit rol oynadığı düşünülebilir. Önümüzdeki dönemde ABD’den enflasyon verilerinin beklentilerin üzerinde gelmesi ve FED’in Haziran ayını pas geçebilecek olmasının fiyatlanması, altında yükselişleri tetikleyebilecek etkenler olabilir.

PARİTEDE GERİ ÇEKİLME OLABİLİR

1.14 seviyesine yakın bir yerden Nisan ayına giriş yapan Euro/Dolar genel anlamda yatay hareket sergilese de satıcıların biraz daha ağır basmayla birlikte geri çekilmeler yaşadı. Bu ayın merakla beklenen ECB kararında politika ve mevduat faizinde değişiklik olmamasına rağmen Başkan Draghi’nin faizlerin uzun süre düşük kalacağını söylemesi Euro’ya satış getiren diğer faktörlerden oldu. Önümüzdeki dönemde FED tarafından beklenilen faiz artırımlarının masada olmasının da etkisiyle paritede geri çekilmeler devam edebilir.

Nisan ayını genel olarak 2.80 – 2.85 bandında sürdüren Dolar/TL, bu ay TCMB’den gelen faiz koridorunun üst bandının indirilmesi kararı ve başkanın değişmesinden kayda değer bir oranda etkilenmedi. Borsaya para girişinin artması ve 85 binli seviyelerin görülmesiyle birlikte güçlenmeye devam edebilecek olan TL ile birlikte dolar kurunda 2.80’nin altı görülebilir. FED tarafından gelebilecek hamleler yükseliş olarak Dolar/TL’yi etkileyebilir fakat bu yükselişler kalıcı olamayabilir.

İNGİLTERE, AB’DEN ÇIKACAK MI?

Yurtdışında Nisan ayında faiz artışına gitmesi beklenmeyen FED üyelerinden Mayıs ayında gelecek açıklamalar, Çin ve ABD ekonomik verileri ile petrol fiyatlarındaki eğilim takip edilecek. Yurtiçinde ise TCMB faiz indiriminin devam edip etmeyeceği ve S&P’nin kredi notu görünüme ilişkin değerlendirmesi izlenecek. Mayıs ayında FED ve Avrupa Merkez Bankası faiz toplantısı yapmayacak. Global büyüme için gösterge olarak görülen petrol fiyatları piyasalar üzerinde etkili olmaya devam edecektir. Petrol fiyatlarındaki yükseliş eğiliminin devamı piyasalara özellikle de borsalara pozitif etki yapmaya devam edecektir. Global piyasalar açısından kısa vadeli riskler olarak ABD’den gelecek güçlü verilerle birlikte FED’in faiz artırımı konusunda tekrar şahin tona geçmesi, Brexit olarak adlandırılan İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkıp çıkmayacağına ilişkin gelişmeler, olası terör olayları ile petrol ve emtia fiyatlarında yaşanabilecek sert düşüşler olarak sıralanabilir.  Yine Çin ekonomine yönelik gelebilecek kötü veriler Mayıs ayı klasiği olan “Sat ve Git” ritüelinin gerçekleşmesinde tetikleyici rol oynayabilir. Pozitif gelişme tarafında ise azalan global büyüme endişeleriyle birlikte petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarında toparlanmanın devam etmesi borsalardaki yükseliş trendinin güçlenmesini destekleyebilir. Mayıs ayı piyasalar tarafından “Sat ve Git” ayı olarak tanımlanır. Genellikle Mayıs ayında global piyasalarda volatilitede artış ve ay sonu itibarıyla olmasa bile ay içinde borsa endekslerinde sert düşüşler yaşanır. Bu nedenle son dönemde güçlü performans gösteren gelişmekte olan ülke piyasalarında Mayıs ayında kar satışları ön plana çıkabilir. BIST de son dönemde gelişmekte olan ülke borsaları içinde iyi performans gösteren borsalardan biri olduğu için Mayıs ayı içinde kar satışları görülebilir. Ancak, kısa vadede kar satışları yaşansa bile FED’in faiz artışlarını ertelemesi nedeniyle orta vadede gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere fon akımının devam etmesi bekleniyor.  Dolayısıyla hem TL varlıklarda hem de gelişmekte olan ülke piyasalarındaki pozitif trendin olası bir kar satışı sonrası devam etmesini bekliyoruz. Bu beklentiler ışığında Mayıs ayının piyasalar açısından zor bir ay olması beklenmekle birlikte olası bir negatif fiyatlamanın sınırlı kalacağını düşünüyoruz.