Piyasaların yönünü Merkez Bankası’nın faiz kararı belirleyecek…

Osman Göktan

– FED, 19-20 Eylül toplantısında politika faiz aralığını oybirliğiyle beklentilere paralel şekilde 22 yılın en yüksek seviyesi olan %5,25-5,50’de bıraktı. FED Başkanı Jerome Powell, yıl sonuna kadar bir faiz artışının daha olabileceği sinyalini verdi. Avrupa Merkez Bankası, 25 baz puan ile faiz artışlarına devam ederek gösterge faizi 24 yılın en yüksek seviyesine yükseltti. Çin’de ise zayıf ekonomik veriler gelmeye devam etti. TCMB, politika faizini 500 baz puan artırarak ile %30 seviyesine yükseltti.

– Yeni ekonomi yönetiminin atmış olduğu son adımlarla rasyonel politikalara devam edeceği ve buna bağlı olarak yabancı ilgisinin artacağı beklentisiyle BIST 100 Endeksi, Eylül ayında 8.403 seviyesinde rekor tazeledi. Seçim sonrası dönemde önemli bir düzeltme gerçekleştirmeden %80 civarı yükseliş kaydeden endeks, sınırlı düzeltmelerle volatilitenin yüksek seyrettiği Eylül ayını %5 üzeri yükselişle 8.300 puan seviyelerinden tamamladı.

-Eylül ayına 1939 seviyesinde başlayan ons altın, Eylül’de yükselen ABD tahvil getirilerinin baskısı ve FED Başkanı Jerome Powell’ın FOMC toplantısındaki şahin açıklamaları sebebiyle 1900 doların altına düştü. Jeopolitik riskler ve ABD’den faiz konusunda gelebilecek olası yumuşama sinyalleri ons altın için destekleyici unsurlar olabilir. ABD iş gücü piyasasında gevşeme görülmemesi, enflasyonda olası yükselişler nedeniyle altında Ekim ayında 1960 ve 1820 seviyeleri arasında hareket görülebilir.

-Ekim ayında da yurt gözler, TCMB’nin faiz kararında ve yeni ekonomi yönetiminin atacağı adımlarda olmaya devam edecek. TCMB’nin faiz artışlarına ne şekilde devam edeceği, piyasaların ve yabancı yatırımcıların rasyonel politikalara kademeli geçişin devam edeceği konusuna güvenleri, kısa vadede piyasaların yönü açısından önemli olacak. Mevduat faizindeki yükseliş BİST’e karşı önemli bir alternatif yarattı. Hisse senedi kredi faizlerindeki yükseliş de endeksin yükseliş eğilimini düşürebilir.

Eylül ayında piyasalar merkez bankalarının toplantılarını takip ederken, risk alma iştahı zayıf seyretti. FED, 19-20 Eylül toplantısında politika faiz aralığını oybirliğiyle beklentilere paralel şekilde 22 yılın en yüksek seviyesi olan %5,25-5,50’de bıraktı. Toplantı sonrası konuşan FED Başkanı Jerome Powell, yıl sonuna kadar bir faiz artışının daha olabileceği sinyalini verirken faizlerin uzun bir süre yüksek kalacağına işaret etti. Avrupa Merkez Bankası, 25 baz puan ile faiz artışlarına devam ederek gösterge faizi 24 yılın en yüksek seviyesine yükseltti. Çin’de ise zayıf ekonomik veriler gelmeye devam etti. Eylül ayında Brent petrol, yükseliş serisini 4. aya taşıdı ve ayı %7 üzeri yükselişle tamamlamaya hazırlanıyor. Brent petroldeki yükseliş enflasyon endişelerini tekrar tetiklerken, faizlerin daha uzun süre yüksek kalacağına ilişkin beklentileri güçlendiriyor. Global risk alma iştahı ay genelinde zayıf seyrederken, major borsalar ayı %3-7 arasında değişen kayıplarla tamamlamaya hazırlanıyor. Eylül ayında ons altın, %3,5 civarı değer kaybederken, Dolar Endeksi %2,5 civarında değer kazancıyla ayı tamamlıyor.

FED, politika faizini sabit tutarken ekonomik projeksiyonlarda değişikliğe gitti. Buna göre FED, 2023 büyüme beklentisini %1’den %2,1’e, 2024 büyüme beklentisini %1,1’den %1,5’e yükseltti, 2025 büyüme beklentisi %1,8’de korundu. 2023 işsizlik oranı beklentisi %4,1’den %3,8’e gerilerken 2024 ve 2025 işsizlik beklentisi %4,5’ten %4,1’e indirildi. FED ayrıca faiz beklentisini 2024 yılı için %4,6’dan %5,1’e, 2025 yılı için de %3,4’ten %3,9’a yükseltti. FED’in 2026 yılına ilişkin faiz öngörüsü ise %2,9 oldu. Uzun dönem ortalama faiz beklentisi ise %2,5’te tutuldu.

BIST 100 ENDEKSİ, EYLÜL AYINDA REKOR KIRDI

Yurt içinde, TCMB faiz artırımlarına devam etti. Ağustos PPK toplantısında politika faizi 500 baz puan artış ile %30 seviyesine yükseltildi. Karar metninde; enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırmanın devam edeceği vurgulandı. Piyasalar ayrıca seçimden bu yana merakla beklenen yeni ekonomi yönetiminin Orta Vadeli Program’ını takip etti. OVP’de 2023 büyüme beklentisi %5’ten, %4,4’e çekilirken, 2023 enflasyon tahmini %65 seviyesinde gerçekleşti. (TCMB’nin Ağustos ayında gerçekleştirdiği Enflasyon Sunumu’nda %58 seviyesindeydi) Enflasyon beklentisinin piyasa beklentisine paralel revize edilmesi de piyasaların OVP’ye olan güvenini artırdı. Ayrıca, kredi derecelendirme kuruluşlarından gelen görünüme yönelik iyileştirme açıklamaları ve ülke risk primi CDS’de yaşanan düşüş de bu güveni destekliyor. Yeni ekonomi yönetiminin atmış olduğu son adımlar ile rasyonel politikalara devam edeceği ve buna bağlı olarak yabancı ilgisinin artacağı beklentisiyle BIST 100 Endeksi, Eylül ayında 8.403 seviyesinde rekor tazeledi. Seçim sonrası dönemde önemli bir düzeltme gerçekleştirmeden %80 civarı yükseliş kaydeden endeks, sınırlı düzeltmelerle volatilitenin yüksek seyrettiği Eylül ayını %5 üzeri yükselişle 8.300 puan seviyelerinden tamamladı. Sınai Endeks ayı %6 yükselişle tamamlarken, Bankacılık Endeksi ise %17 yükselişle pozitif ayrıştı.

FED BAŞKANI POWELL’IN ŞAHİN AÇIKLAMALARI, KÜRESEL PİYASALARDA DOLAR’I DESTEKLEDİ

Eylül ayı, pariteler ve emtialarda volatiletinin yüksek olduğu bir dönem oldu. ABD ve Euro Bölgesi’nden gelen makroekonomik veriler ve ABD’de yükselen tahvil getirileri, emtialar üzerinde en büyük baskı unsuru olurken, Brent petrol ise arz tarafından kaynaklanan destekle ciddi yükseliş yaşadı. ABD’de Eylül’de açıklanan Ağustos ayı enflasyon verisinin beklentilerin üzerinde gelmesi ve istihdam piyasasının belirgin bir düşüş göstermemesi sebebiyle piyasalarda belirsizlik hakim oldu. ABD Merkez Bankası FED Eylül ayı toplantısında beklentiler dahilinde faiz artışına gitmemesine rağmen FED Başkanı Jerome Powell’ın şahin tondaki açıklamaları küresel piyasalarda Dolar’ı destekledi. Dolar Endeksi bu dönemde Aralık ayından beri en yüksek seviye olan 106 seviyesini gördü.

EURO-DOLAR PARİTESİNDE CİDDİ KAYIP YAŞANDI

EURUSD paritesinde Eylül ayında ciddi kayıplar görüldü. Ağustos ayını 1.08 seviyesinde kapatan paritede Eylül ayı sonlarında 1.04 seviyesi test edildi. Avrupa Merkez Bankası, bu ay sürpriz bir faiz artışına gitse de, Avrupa’da kötüleşen ekonomik görünüm sebebiyle yatırımcılar tarafından bu karar olumlu karşılanmadı. Eylül ayı ZEW Ekonomik Güven Endeksi beklentilerden düşük olarak açıklanırken, yıllık enflasyon verisi ise %4.3 olarak beklenti altında açıklandı. Paritede Ekim ayında 1.08 ve 1.04 seviyeleri arasında hareket görülebilir.

Yurt içinde Ağustos ayı enflasyon verisi %58.94 ile beklenti üzerinde açıklanırken, TCMB Eylül ayı toplantısında politika faizini beklentiler dahilinde 500 baz puan artırarak %30 seviyesine yükseltti. USDTRY paritesi TCMB’nin sıkılaşma mesajlarına rağmen Doların baskın kalmasıyla yükselişine devam etti ve 27 seviyesinin üzerine yerleşti. Paritede gelecek ay 27.50 ve 28.0 seviyeleri arasında değerlemeler görülebilir.

ONS ALTININ FİYATI, BİN 900 SEVİYESİNİN ALTINA İNDİ

Eylül ayına 1939 seviyesinde başlayan ons altın bu ay yükselen ABD tahvil getirilerinin baskısı ve FED Başkanı Jerome Powell’ın FOMC toplantısındaki şahin tondaki açıklamaları sebebiyle bin 900 dolar seviyesinin altını gördü. Jeopolitik riskler ve ABD’den faiz konusunda gelebilecek olası yumuşama sinyalleri ons altın için destekleyici unsurlar olabilir. ABD iş gücü piyasasında gevşeme görülmemesi, enflasyonda olası yükselişler gibi durumların ise baskı unsuru olacağı değerli metalde Ekim ayında 1960 ve 1820 seviyeleri arasında hareket görülebilir.

Ekim ayında küresel piyasalar ekonomik verileri takip etmeye devam edecek. 1 Kasım’da gerçekleşecek FED toplantısı öncesi ekonomik verilerin ve FED üyelerinin açıklamalarının risk iştahına ve piyasalara yön vermesini bekliyoruz Piyasalar FED’in Kasım toplantısında faizleri %5,25-5,50 aralığında bırakma olasılığını %75 olasılıkla fiyatlıyor. ABD’de açıklanacak verilerin güçlü istihdama ve enflasyonda katı duruşa işaret etmesi durumunda FED’in faiz artırımlarına devam edebileceği algısı oluşarak risk alma iştahındaki zayıf seyrin bir süre daha davam etmesi bekliyoruz. İstihdamda gevşeme ve enflasyonda düşüşe işaret eden verilerin ise risk alma iştahını yeniden güçlendirmesini bekliyoruz. Risk iştahının güçlenmesi durumunda DXY dolar endeksinin değer kaybetmesi ve majör borsalar ile riskli varlıklarda düzeltme sonrası yükseliş trendinin tekrar başlamasını bekliyoruz. Diğer taraftan Çin’den gelen ekonomik veriler de resesyon algısının güçlenip güçlenmeyeceği açısından yakından takip edilecek. Resesyon riskini güçlendirecek majör ekonomilerden zayıf veriler gelmesi durumunda majör borsalardaki satış baskısının derinleşerek kısa vadeli güçlü satışlar yaşanması bekleniyor.

PİYASALARIN YÖNÜNÜ, EKİM AYINDA MERKEZ BANKASI’NIN FAİZ KARARI BELİRLEYECEK

Ekim ayında da yurt içinde gözler TCMB’nin faiz kararında ve yeni ekonomi yönetiminin atacağı adımlarda olmaya devam edecek. Eylül toplantısında gösterge faizini %30’a yükselten TCMB’nin faiz artışlarına ne şekilde devam edeceği, piyasaların ve yabancı yatırımcıların rasyonel politikalara kademeli geçişin devam edeceği konusuna güvenleri, kısa vadede piyasaların yönü açısından önemli olacaktır. Yapılan son faiz artırımlarının etkisiyle mevduat faizinde yükseliş BİST’e karşı önemli bir alternatif yaratırken, hisse senedi kredi faizlerinde yaşanan yükseliş de endeksin yükseliş momentum kaybedeceğini düşünüyoruz. Ancak rasyonel politikalara geçiş ile birlikte TL varlıklara yabancı yatırımcı ilgisinin artması durumunda BIST’te yükseliş trendinin devam etmesi bekleniyor. Ayrıca yüksek enflasyon ve yüksek reel negatif faiz oramı bir süre daha devam edeceği için BIST’te kar satışları yaşansa da alım fırsatı olarak kullanılarak yükseliş trendinin yılsonuna kadar korunması bekleniyor. Ekim ayında başlayacak bilanço açıklamaları ve beklentileriyle endeksin yön bulmasını beklenir. Şeker Yatırım olarak BİST100 Endeksi için 12 aylık hedefimiz 9.000 seviyesinde bulunurken, %10’un altında getiri potansiyeline işaret ediyor. Ancak bazı hisselerde bulunan yükseliş potansiyeli hem enflasyonun hem de mevduat faizlerinin üzerinde olduğundan hisse bazlı ayrışmalarla BİST’de yükseliş potansiyelinin sınırlı da olsa korunduğunu düşünüyoruz. Ekim ayında 3. Çeyrek bilanço beklentilerinin şekillenmesiyle hisse ve sektör bazlı ayrışmalarla endekste Eylül ayında olduğu gibi dalgalı seyrin devam etmesini bekliyoruz. BİST-100 endeksinin Ekim ayında 7.700 – 9.000 aralığında geniş bantta dalgalanması beklenirken, ay içinde 8.900 ve üzerine yükselişlerin satış fırsatı olacağını, 7.750 ve altına olası kar satışlarının ise yeni alım fırsatı olarak kullanılmasını bekliyoruz.

Osman Göktan

Şeker Yatırım Genel Müdürü

goktan@turcomoney.com