Salgının aşısı var, iklim krizinin aşısı yok!

İnsanoğlunun yaşadıklarından ders çıkarıp, yaşadığımız gezegene saygı, doğa yasalarına uyum göstermekten başka çıkış yolu yok. Aksi halde bir sonraki krizin adı İKLİM KRİZİ olacak. İnsanoğluna risk yönetimi senaryolarına iklim krizini eklemesini tavsiye ediyorum.

İklim krizi içinde sayılan küresel ısınma, kuraklık, kıtlık, doğal afetler, büyük orman yangınlarıyla birlikte karşı karşıya olunan riskleri düşündüğümüzde, aklın kimden geldiğine değil, ortak aklın sinerjisine ihtiyacımız olduğunu düşünüp, yaşadığımız gezegenin geleceği için birlikte bir şeyler yapmak için harekete geçmeliyiz.

Bu ay köşemde 40 yıllık bir dostumu konuk ediyorum. Çizgi dünyamda yol arkadaşım AHESTE sizlerle birlikte…

Aheste, söz sende…

Merhaba,

Adım AHESTE…

40 yıl önce Ali Kamil Uzun’un kalem tutan ellerinde dünyaya geldim. Çizgi dünyasında birlikte hayat bilgisi yolculuğu başlattık. Benim dünyamdan onun çizgileriyle hayata dair farklı bir bakış açısını paylaşmaya başladık. Empatik ilişkimiz sempatik mesajlar olarak çizgilerle benimle ifade buldu.

Sempatizanlarımız oldu. Farklı yönlerimizle birbirini tamamlayan iyi bir ikili olduk. Gün geldi geçen yüzyıl doğan ilişkimizi; yeni yüzyılı anlamak, sürdürülebilir kılmak, kısaca geleceğe taşımak için mesafelendirmek istedik.

KOZASINDA KELEBEK OLUP UÇMAYI BEKLEYEN TIRTIL BÖCEĞİ GİBİYDİK

Aheste ve Ali Kamil Uzun olarak uzun bir süredir kuluçka dönemi yaşıyorduk. Kozasında kelebek olup uçmayı bekleyen tırtıl böceği gibiydik. COVID-19 ortaya çıkıp PANDEMİ günleri başlayınca Ali Kamil Uzun’dan mesaj geldi “AHESTE hazırlan PANDOMİMA başlıyor” diye. Dünyamızın yeni normalinde sizlerle birlikte öz geleceğimizi nasıl tasarlarız diyerek, yeni bir hayat bilgisi yolculuğunu başlattık. Kemerlerimizi bağladık yaşadığımız gezegenin yeni normaline indik.

#EvdeKalHayatEveSığar, #EvdeKalEvdeGelecekVar, #EvdeKalGelecekGeliyor sözlerini, ömrü hayatınca evini sırtında taşıyan bir kaplumbağa olarak gülümseyerek karşılasam da bana bile hiç bitmeyecekmiş gibi gelen bir yıl yaşadık. Bir virüs çıktı dünyamızı alt üst etti.

Düne kadar sürdürülen yaşam biçimi, tutum ve davranışlarıyla, yerküremizde iz ya da is bırakan insanoğlu, el ayak çekildiğinde, yaşadığı gezegenin canlılarıyla nefes aldığını, kendine geldiğinin farkına vardı. Geleneksel üretim modeli, ölçek ekonomisinin kaynakları sonsuz kabul edip tüketmesinin sürdürülebilir olmadığını anladı.

EKTİĞİNİ BİÇEN İNSANOĞLU…

İnsanoğlu ektiğini biçiyor. Bu günler insanlık olarak hesaplaşma, yüzleşme günleri…

Aile olmanın değerlerini, sosyal hayatın, sosyal hareketliliğin nimetlerini, birlikte olmanın keyfini, yaşamın anlamını hissetti. İzole olmanın, yalnızlığın, uzak düşmenin, birbiriyle kucaklaşamamanın, belirsizlikler içinde kaygı ve endişe içinde yaşamanın dayanılmaz gerçeği karşısında, pandemi öncesi yaşadığı hayatta alışkanlıklara dönüşen tutum ve davranışlarının anlamsızlığını anladı.

BİR SONRAKİ KRİZİN ADI İKLİM KRİZİ OLACAK

İnsanoğlunun yaşadıklarından ders çıkarıp, yaşadığımız gezegene saygı, doğa yasalarına uyum göstermekten başka çıkış yolu yok. Aksi halde bir sonraki krizin adı İKLİM KRİZİ olacak. İnsanoğluna risk yönetimi senaryolarına iklim krizini eklemesini tavsiye ediyorum.

İnsanoğlu olarak bir kaplumbağanın aklına ihtiyacımız yok. Hız çağında adı AHESTE olan bir kaplumbağanın bize söyleyeceklerinin, hız kesmekten başka bir etkisi olmayacağını da düşünebilirsiniz.

Kalem tutan ellerinde dünyaya geldiğim Ali Kamil Uzun’dan her yıl ocak ayında Davos’ta yapıldığını öğrendiğim ve benimle paylaştığı Dünya Ekonomik Forumu 2021 yılı Küresel Riskler Raporu’nu okuduğumda, ömrü hayatım boyunca sırtımda taşıdığım evimde üzerinde yaşadığım gezegenin geleceği için kaygı ve endişe duymaya başladım.

Ocak ayında Davos’ta yapılan Dünya Ekonomik Forumu’nda açıklanan 2020 Küresel Risk Algısı Anket sonuçlarını görünce, 2021 yılının da başta insanoğlu olmak üzere yaşadığımız gezegenin canlıları için zor geçeceğini düşünüyorum.

İNSANIN ÇEVRESEL ZARARLARI İLK SIRADA…

Raporda yer alan en olası ve en etkili 10 küresel risk arasında, salgın ve geçim sıkıntısı krizleri haricinde yer alan beş risk konusu; iklim krizi adımlarının atılamaması, aşırı hava olayları, biyo-çeşitliliğin yok olması, doğal kaynak riskleri ve insanın çevresel zararları olarak sıralanıyor.

Diğerleri ise, kitle imha silahları, dijital gücün tekelleşmesi, dijital eşitsizlik ve siber güvenlik krizleri olarak öngörülüyor.

İklim krizi içinde sayılan küresel ısınma, kuraklık, kıtlık, doğal afetler, büyük orman yangınlarıyla birlikte karşı karşıya olunan riskleri düşündüğümüzde, aklın kimden geldiğine değil, ortak aklın sinerjisine ihtiyacımız olduğunu düşünüp, yaşadığımız gezegenin geleceği için birlikte bir şeyler yapmak için harekete geçmeliyiz.

BİRBİRİMİZE GÜVEN VE MORAL DEĞERLERİMİZLE BİRLİKTE GELECEK MÜMKÜN OLACAK

Yerkürenin tüm canlıları ve değerleriyle, farklılıkların zenginliğine sevgi ve saygı duyarak, birbirimize güven ve cesaret veren moral değerlerimizle birlikte gelecek mümkün olacak.

Evimi sırtımda taşıdığım ve çok uzun ömürlü bir canlı olmam sebebiyle koruyuculuğu, ölümsüzlüğü, bilgeliği, mutluluğu, sabrı, azmi, istikrarı, sonsuzluğu simgeliyorum.

Sizler gibi biz kaplumbağalar da yerkürenin yaşam paydaşlarıyız. İnsanoğlu tarafından kaynakların sonsuz kabul edilip, hızla tüketildiği bir dünyada yaşam sürdürülebilir olamayacak.

Hayatın bize verilen bir armağan olduğunu düşünürsek, kendi geleceğimizi gezegenimizin geleceğiyle birleştirerek, birlikte sürdürülebilir bir yaşam için bize armağan olan hayatımızı anlamlandıralım.

Unutmayalım salgının aşısı var, iklim krizinin aşısı yok!

Ali Kamil Uzun

Türkiye İç Denetim Enstitüsü (TİDE) Kurucu Başkanı

uzun@turcomoney.com