Spor Yasası neler getiriyor?

-“Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu” Nisan ayında yürürlüğe girdi. Spor kulüplerine ve federasyonlara yönelik önemli düzenlemeler getiren kanuna ilişkin olumlu yorumlar kadar çeşitli kesimlerden eleştiriler ile de karşılaşılıyor.  Kanun ile spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve spor federasyonlarının yapılanmasını yeniden düzenliyor.

-Kanundaki düzenlemeler genel olarak değerlendirildiğinde spor kulüplerinde hesap verilebilirlik, şeffaflık ve mali disiplini sağlama bakımından önemli kurallar getirildiği görülüyor. Yeni kanunu, kulüplerde sürdürülebilir yönetsel ve finansal yapıların oluşturulabilmesi için önemli bir adım olarak değerlendirmek yanlış olmayacak.

-Spor ve futbol alanında yıllar içinde biriken büyük sorunların kanun yoluyla çözülmesi yaklaşımının bu kanunda vücut bulduğu, tepkisel nitelikteki ceza ve yaptırımlara yer verildiği, spor bakanlığına verilen yetkilerin oldukça fazla olduğu görülüyor. Yapısal ve uzun vadeli çözümlere yönelik teşvik edici mekanizmaların ise yeterli olduğunu ifade etmek olası değil.

Bilindiği üzere ülkemizde spor kulüpleri dernekler yasasına göre dernek şeklinde ve kendi tüzüklerine göre faaliyetlerini sürdürüyor. Bunun yanı sıra bazı kulüplerimizin kurduğu şirketler de bulunuyor. Bu şirketlerin bazıları da halka açılmış durumda.

Spor ve özellikle de futbol ekonomisinin günümüzde ulaştığı seviye, spor kulüplerinin büyük borçları ve ekonomik çıkmazları, yönetsel sorunlar, spor iklimimizdeki çatışmalar, sportif açıdan bir türlü istikrarlı başarıların elde edilememesi gibi nedenlerle spor kulüplerine özel bir yasa ihtiyacı uzun süredir dile getiriliyor ve bu konuda çalışmalar yürütülüyordu.

SPOR KULÜPLERİ VE SPOR FEDERASYONLARI KANUNU KABUL EDİLDİ

Nihayet çalışmalar tamamlandı ve “Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu” Nisan ayında TBMM’de kabul edilerek Resmi Gazete’de yayımlandı ve yürürlüğe girdi. Spor kulüplerine ve federasyonlara yönelik önemli düzenlemeler getiren kanuna ilişkin olumlu yorumlar kadar çeşitli kesimlerden eleştiriler ile de karşılaşılıyor.

Kanun ile spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve spor federasyonlarının kuruluşu, organları, üst kuruluş oluşturmaları, gelir ve giderleri, bütçe ve harcama esasları, görev, yetki ve sorumlulukları, denetimleri, bunlara yapılacak her türlü yardımın şekil ve şartları düzenleniyor.

KANUNDA BELİRTİLEN SUÇLARDAN CEZA ALANLAR SPOR KULÜPLERİNDE GÖREV ALAMAYACAK

Spor kulübü, Kanunda Gençlik ve Spor Bakanlığı veya spor federasyonlarının faaliyetlerine katılmak amacıyla Bakanlığa tescilini yaptıran özel hukuk tüzel kişisi olarak tanımlanıyor. Spor kulüpleri, spor faaliyetlerine katılmak amacıyla gerçek veya tüzel en az 7 kişi tarafından kurulabilecek.

Spor kulübü kurmak için kuruluş bildirimi, tüzük ve gerekli diğer belgelerle birlikte Gençlik ve Spor Bakanlığına başvuruda bulunulacak. Bakanlık tarafından spor kulüpleri siciline tescil edilecek ve bu tescille tüzel kişilik kazanacak.

Spor kulüplerinin bir spor dalında faaliyetlere katılabilmesi, bu spor dalının bağlı olduğu spor federasyonu tarafından tescil edilmesine bağlı olacak. Spor kulüplerinin zorunlu organları; genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulundan oluşacak. Kanunda sayılan suçlardan ceza alanlar spor kulüplerinde, bağlı ortaklıkları ve iştiraklerindeki kurullarda görev alamayacak.

SPOR ANONİM ŞİRKETLERİ KURULABİLECEK

Spor faaliyetinde bulunmak amacıyla bir spor kulübünün bağlı ortaklığı veya iştiraki olarak ya da spor kulübünden bağımsız şekilde Türk Ticaret Kanununa göre kurulan ve Bakanlığa tescilini yaptıran anonim şirketler spor anonim şirketi olarak faaliyet gösterebilecek.

Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulan ve tüzel kişilik kazanan anonim şirketler, Bakanlık tarafından tescil edilmeleri ile spor anonim şirketi vasfını kazanacak. Spor kulüpleri, belirli bir spor dalına ilişkin aktif ve pasif varlıklarını bir bütün olarak, bir spor anonim şirketine sermaye olarak koyabilecek veya devredebilecek.

Spor kulübünün şirkette doğrudan ya da dolaylı hakimiyetinin bulunması gerekecek. Bir spor kulübü ile bağlantılı olan spor anonim şirketlerinin paylarının nama yazılı olması zorunlu olacak. Spor kulübü ve spor anonim şirketi yönetiminde yer alanlar aynı spor dalında ve aynı ligde faaliyet gösteren başka bir spor kulübü veya spor anonim şirketinin yönetiminde aynı anda görev alamayacak.

DENK BÜTÇE OLUŞTURULACAK

Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri; şeffaflık ve güvenilirliklerini artırmak, mali yükümlülüklerini zamanında yerine getirmek için özen göstermek, denk bütçe oluşturmak, giderlerini gelirleri ile orantılı gerçekleştirecek bir idari ve mali yapı oluşturmak, federasyonların belirlediği bütçe ve harcama ilkelerine uyum göstermek zorunda olacak.

Spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin spor faaliyetleri ile ilgili her türlü gelir ve giderleri, bağlı ortaklıklar dâhil, konsolide bilanço içerisinde ve ayrı bir hesapta toplanacak. Spor kulübüne bağlı bir veya daha fazla spor anonim şirketi varsa konsolidasyon spor kulübü bilançosunda yapılacak.

BORÇLANMANIN SINIRI OLACAK

Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri, bir bütçe yılında önceki yıl brüt gelirlerinin en fazla % 10’una kadar borçlanabilecek. Bunun üzerindeki borçlanmalar için halka açık anonim şirketler için sermayenin çoğunluğunu oluşturan pay sahiplerinin, diğer anonim şirketler için sermayenin üçte ikisini oluşturan pay sahiplerinin, spor kulüplerinde ise genel kurul üye tamsayısının en az üçte ikisinin onayladığı ek bütçe ile yapılabilecek.

Ancak bu da önceki yıl brüt gelirlerinin % 50’sini aşamayacak. Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri, tescilli oldukları ulusal spor federasyonu ile bu spor federasyonunun üyesi olduğu uluslararası kuruluşların belirlediği sportif, altyapı, personel, idari, hukuki, mali ve diğer kriterleri yerine getirmek zorunda olacak.

ÖDEMELER BANKALAR ÜZERİNDEN YAPILACAK

Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri adına veya hesabına yapılacak ödeme ve tahsilatların bankalar ile finansal kuruluşlar aracılığı ile yapılması zorunlu olacak. Spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin bütçelerinde gelir ve gider denkliğinin sağlanması gerekecek.

Spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin sporculara, kulüplere, spor anonim şirketlerine, kamu kurumlarına vergi, sigorta ve benzeri kamu hukukundan kaynaklanan, vadesi geçmiş borcunun bulunmaması esas olacak.

BAŞKAN VE YÖNETİCİLER ZARARLARDAN SORUMLU OLACAK

Spor kulübü ve spor anonim şirketi başkan ve yönetim kurulu üyeleri ile yöneticileri; mevzuat, tüzük ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kasıt veya ihmalle ihlal ettikleri takdirde kulüp, şirket, pay sahipleri ve alacaklılara karşı verdikleri zararlardan müteselsilen sorumlu olacak.

Spor kulüpleri, birleşerek federasyon ve konfederasyon şeklinde üst kuruluş kurabilecek. Spor federasyonları ise kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kurulacak. Federasyonların yönetimindeki iki yönetim kurulu üyesinin milli sporcu olması zorunlu olacak. Federasyonlarda üst üste veya aralıklı olarak en fazla üç dönem başkanlık yapılabilecek.

BELEDİYELER SPOR KULÜPLERİNE KAYNAK AKTARAMAYACAK

Büyükşehir belediyesi, belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin % 50’sinden fazlasına sahip oldukları şirketler, spor kulüplerinin ve spor anonim şirketlerinin profesyonel spor dallarına ve bunların profesyonel sporcularına her ne ad altında olursa olsun kaynak aktaramayacak ve yardımda bulunamayacak.

Kamu yararına çalışan spor kulüpleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ve ilgili spor federasyonunun görüşü alınarak, bakanın teklifi ve Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenecek. Kamu yararına çalışan spor kulüpleri, kamu yararına çalışan derneklere sağlanan haklardan yararlanacak.

1 YIL İÇİNDE UYUM SAĞLANACAK

Spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve üst kuruluşlarının tüm işlem ve faaliyetleri Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından denetlenecek. Bakanlık, denetimi belirlediği liglerde bağımsız denetim kuruluşu üzerinden de yaptırabilecek. Halka açık spor anonim şirketleri sermaye piyasası mevzuatına tabi olacak.

Yayımlandığı tarihte yürürlüğe giren kanunda yer verilen hükümlere uyulmaması durumunda hapis cezası, adli ve idari para cezaları öngörülüyor. Spor kulüplerinin kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 1 yıl içinde tüzükleri ile idari ve mali yapılarının kanun hükümlerine uygun hale getirmeleri gerekiyor.

HESAP VERİLEBİLİRLİK VE MALİ DİSİPLİNE KATKI SAĞLAYACAK

Kanundaki düzenlemeler genel olarak değerlendirildiğinde spor kulüplerinde hesap verilebilirlik, şeffaflık ve mali disiplini sağlama bakımından önemli kurallar getirildiği görülüyor. Yeni kanunu, kulüplerde sürdürülebilir yönetsel ve finansal yapıların oluşturulabilmesi için önemli bir adım olarak değerlendirmek yanlış olmayacak.

Bununla birlikte spor ve futbol alanında yıllar içinde biriken büyük sorunların kanun yoluyla çözülmesi yaklaşımının bu kanunda vücut bulduğu, tepkisel nitelikteki ceza ve yaptırımlara yer verildiği, spor bakanlığına verilen yetkilerin oldukça fazla olduğu görülüyor. Yapısal ve uzun vadeli çözümlere yönelik teşvik edici mekanizmaların ise çok yeterli olduğunu ifade etmek olası görünmüyor.

Başta Kulüpler Birliği tarafından yapılan çeşitli eleştirilerden ise ilgili tüm tarafların görüşlerinin kanun hazırlık sürecinde yeterince dikkate alınmadığı anlaşılıyor. Bununla birlikte kanunun etkilerini, faydalarını ve eksikliklerini uygulama sürecinde görmek ve daha doğru değerlendirmek mümkün olacak.

Gürdoğan Yurtsever

yurtsever@turcomoney,com