Tasarım yapıldı; ya sonrası?

Kemal Yamankaradeniz

ürüne farklılık, kolay algılanma, görsel açıdan estetik ve güzellik kazandıran endüstriyel tasarımlar uzun süren çalışmalar ve maliyetli işlemler sonucunda ortaya çıkıyor. Fazlasıyla emek ve maliyetle ortaya çıkartılan bu ürünlerin başkaları tarafından taklit edilmesi sonucunda ise haksız rekabet söz konusu oluyor. Aynı zamanda bu taklitler sonucunda ürün ve firma prestij kaybına uğruyor.

üretim tekniklerinin gelişmesine ve yaygınlaşmasına paralel olarak dünya pazarında birbirine benzer ürün ve hizmetler artık çok daha kolay görülebiliyor. En üst teknolojinin bile altı ay içerisinde kopyalanabildiği günümüz ekonomisinde firmalar, pazarda kendilerine orijinal ürün ve hizmetlerle yer edinmeye çalışıyorlar. Uzun süre ekonomik krizin gölgesinde yaşayan firmalar krizden güçlenerek çıkmak, pazar paylarını arttırmak, yeni pazarlara ulaşabilmek için yeni model ve ürünler oluşturma yoluna gidiyor. Bu noktada unutulmaması gereken şey bu yeni ürün ve modellerin taklitlere karşı korunmasının büyük önem taşıdığıdır.

Firmanın oluşturduğu model, desen ya da tasarımı tescil belgesi alarak koruyabilmek mümkün oluyor. özellikle hazır giyim, makine, gıda gibi ürün görselliğinin ön plana çıktığı sektörlerde endüstriyel tasarımın koruma altına alınması en az oluşturulması kadar önem arz ediyor. Bu sebeple firmaların gerekli işlemleri tamamlayarak ülkemizde bu alanda tek yetkili makam olan Türk Patent Enstitüsü’ne koruma için başvuru yapması ve tescil belgesi alması gerekiyor. Endüstriyel tasarım korumasının yasal yoldan sağlanabilmesi ancak bu şekilde mümkün oluyor.

Taklitlerle uğraşmak büyük zaman ve para kayıplarına uğramanın yanı sıra firmaların ticari itibarlarını ve faaliyetlerini de olumsuz yönde etkiliyor. Bu konudaki en ciddi örneklerin yurtdışında yaşandığını görmek mümkün. Geçtiğimiz yıllarda aralarında Bursalı firmaların da bulunduğu bir grup işadamının Fransa’da katıldığı bir fuarda taklitçilik suçlamasıyla gözaltına alınması ve uzun süren hukuki mücadeleye girmek zorunda kalmaları bunun en açık örneklerinden biri olmuştu.

Endüstriyel Tasarım Tescili’nin yapılmaması firmaların haksız rekabet karşısında sessiz kalması, kendi haklarını taklitçilerle paylaşması anlamına geliyor. Tescil belgesinin alınmasıyla birlikte 554 Sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin tanıdığı haklar sayesinde taklitçilerle yasal yoldan mücadele etmek mümkün oluyor. Bu sayede taklitçiler ağır cezai ve hukuki yaptırımlara maruz kalıyor. Ayrıca firmaların yeni ürün ve tasarım üretmeleri sayesinde ekonomik kriz dönemlerinde fazla zarar görmedikleri hatta rakipleriyle arasındaki mesafeyi oldukça açtıkları da tescil belgesinin ne kadar büyük önem arz ettiğini gösteriyor.

Güzel günler dileklerimle.

Marka Dünyası
Kemal Yaman karadeniz
Destek Patent A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı
yamankaradeniz@turcomoney.com