TL harekatında durum ne?

Kamu ihalelerine TL zorunluluğu gelirken Cumhurbaşkanı Erdoğan, yerli para ile ithalat-ihracat olayının da devreye sokulabileceğini söyledi. AVM’lerdeki mağazaların döviz yerine TL ile kiralanması gerektiğine de vurgu yapan Erdoğan, “Burada yeni adımlar atmak suretiyle geçici bir düzenleme gerekirse yapılır. Orada çırpınan, battı batacak durumda olan esnaf var” diye konuştu.

Döviz kurlarının yükselmesinin ardından kepenk kapatan mağazalar için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan alışveriş merkezlerine ‘TL’ çağrısı yaptı. Piyasaların döviz baskısından kurtarılması gerektiğini belirten Recep Tayyip Erdoğan, “Borçlanırken o şekilde borçlanmanın yolunu arayalım, yerli para birimleriyle borçlanmanın yollarını arayalım. Tabii bütün AVM’lerde vesaire patronlar hep dövizle kiralama yolunu seçiyorlar. Şimdi burada yeni bazı adımlar atmak suretiyle geçici bir düzenleme gerekirse yapılır ve bu kiralamanın da ülkemizin şu anda bu süreci başarıyla atlatabilmesi için yerli para birimiyle bu süreci atlatma adımını atmalıdır. Bunu da duyurdum, duyuruyorum, duyuracağım. Çünkü bir diğeriyle bir adeta emperyal mantık var, öbür tarafta da çırpınan, kızmasın tabii AVM’deki mağaza sahipleri, orada çırpınan, battı batacak durumunda olan esnaf var. Bu süreci beraber atlatmalıyız, dayanışma içinde atlatmalıyız” dedi. Erdoğan, yerli para ile ithalat-ihracat olayının da devreye sokulabileceğini unutulmaması gerektiğini de hatırlattı.

İsraf ekonomisi var

Uluslararası İşbirliği Platformu (UİP) tarafından düzenlenen ‘Küresel Gelecek: İnsan Odaklı, Akıllı Ekonomi Temalı 7. Boğaziçi Zirvesi’de konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, şunları söyledi: “Şu anda hayata baktığımız zaman ne yazık ki israf ekonomisi almış başını gidiyor. Bir ailenin içinde bir tane araba değil bakıyorsunuz iki tane, üç tane araba var, hanımda, çocukta, çocuklarda… Hepsinde arabalar… Bunun adı israf ekonomisidir, verim ekonomisi değil ama verim ekonomisine geçtiğimizde devreye yatırımlar girecektir. Yatırımların olduğu yerde devreye istihdam girecektir. İstihdamın olduğu yerde üretim başlayacak. Bütün bunların olduğu yerde o toplumda rekabet başlayacak. O toplumda rekabet gücünün artmasıyla ondan sonra da büyüme gelecek.”

Negatif faizler gibi ‘daha düne kadar hayal bile edilemeyecek’ uygulamaların, gelişmiş ülkelerin merkez bankalarının gündelik politika araçları haline geldiğini dile getiren Erdoğan, şöyle devam etti: “Tüm bunlara rağmen gelişmiş ülkeler, büyüme konusunda yaşadıkları tıkanıklığı aşamıyorlar. Çünkü teşhisleri yanlış olduğu için tedaviyi de başka yerde arıyorlar. Ekonominin doğası, talep üzerine kuruludur. Talebi ne robotlar ne de finansal araçlar üretir, talebi sadece insanlar ortaya çıkarır. Demek ki sürdürülebilir büyümenin yolu, insandan, daha doğrusu insanların huzur ve refah içinde yaşama imkanlarını genişletmekten geçiyor. Sonuç olarak önümüzdeki dönemde ticarette ve savaşta kazananı belirleyecek olan, teknolojik üstünlükle birlikte yine insandır, biziz. Nüfus artışı olmadan, üretimi ve yatırımı destekleyen finansal sistem tesis edilmeden, her alanda adaleti esas alan bir anlayış benimsenmeden, sağlıklı bir küresel gelecek inşa edilemez. Bu mücadelede teknoloji yasaklanamayacağına göre, buna uyum sağlayacak yöntemler geliştirmek en doğru yoldur” diye konuştu.

Perakende sektörü sevindi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın AVM’lerde dövizle yapılan kiralamalarla ilgili açıklamasının ardından Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, “BMD olarak kısa süre önce de bu konuyu dile getirmiştik. Yaşanan terör olayları, Rusya krizi ve ardından yaşanan darbe kalkışması sektörü etkiledi. Tüm bunlara dolar kurundaki artış da eklenince perakende sektöründe sorunlar yaşanmaya başladı. Başbakan’ın ardından da dün Cumhurbaşkanı’nın açıklamaları perakende sektöründe çok olumlu karşılandı. Son 1, 1.5 yıldır birçok Türk yatırımcı kurları 2.20, 2.30‘da sabitlemişti. Ancak büyük gruplarda maalesef tüm yaşanan olumsuzluklara rağmen hiçbir yaklaşım olmaması bize son derece şaşırtıcı geliyordu. Önümüzdeki günlerde yapılacak düzenlemeyle en makul olan TL’ye geçmek. Cumhurbaşkanımızın bu açıklaması çok çok olumlu. Çalışanlarımız dahi stresi yaşıyordu. Çalışanlar da prim alamıyordu” dedi.

Krediler de TL’ye dönmeli

Son dönemlerde birçok AVM’nin kiralar ile ilgili olarak mağaza sahiplerine kolaylıklar sağlamaya başladığını belirten Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Yönetim Kurulu Başkanı Hulusi Belgü, şöyle konuştu: “Türkiye’de 53 milyar dolarlık AVM yatırımı var. Bu yatırımlar yapılırken bankalardan döviz olarak kredi alındı. Bu kredileri karşılamak için de kiralar döviz olarak alınıyor. Kiraların TL olarak alınması durumunda kredilerde de düzenlemeler yapılması gerekiyor. Yani bunların da TL olarak ödenmesi lazım.”

En kötü günler geride kaldı

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, anayasa referandumunun tek başına çok önemli bir reform olduğunu belirterek, “Tamamlanınca Türkiye temellerini sağlamlaştıracak yapısal reform gündemine dönecek, makro temel göstergeleri daha da güçlendirecektir” dedi. Şimşek, ‘7. Boğaziçi Zirvesi’nde yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Küresel ekonominin durumu şu anda iyi gözükmüyor, önümüzdeki dönemde de aslında böyle devam edecek ve ciddi bir iyileşme olmayacak. Türkiye’deki ekonominin çok dirençli olduğunu görüyoruz. Pek çok ciddi ulusal ve uluslararası şoka rağmen Türkiye ekonomisi güçlü ve dirençli olmuştur. Aslında en kötü günler geride kaldı diye düşünüyorum. Türkiye jeopolitik gerilimler yaşadı, ülke içerisinde siyasi gerilimler yaşadı, terör faaliyetleri ve darbe teşebbüsü yaşadı ama çok şükür bunları atlattık.”