Türkiye, nükleer enerjiye mecbur mu?

Osman Akyüz

-Yenilenebilir kaynaklar yanında nükleer enerjiye ihtiyacımız artarak devam edecektir. Nükleer enerji çevreye daha az zarar verir ve ülkelerin gelişmişlik düzeylerini etkileyebilecek bir teknolojidir. Ülkemizin geldiği gelişmişlik düzeyinde, bu konuda vakit kaybetme lüksü yoktur. Bir an önce nükleer enerjiye sahip olmak zorunlu hedef olmalıdır.

-Yapımı devam eden Akkuyu Nükleer Santralı’nın kurulu gücü 4800 MV olacak. Yılda 35 milyar KWH elektrik üretimi ile ülke ihtiyacının yüzde 10’unu tek başına karşılayacak. 20 milyar dolarlık yatırım ile en büyük projelerden biri olacak. Akkuyu dışında, Sinop’ta ve Trakya İğne Ada’da planlanan nükleer santrallerin 10 yıl içinde bitirilmesi planlanıyor.

-Ülkemizin nükleer enerjiye ihtiyacı gün geçtikçe artıyor. 2023 yılında 450 milyar KWH elektrik enerjisine ihtiyaç olacağı tahmin ediliyor. Elektrikte yüzde 72 dışarıya bağımlı olduğumuz düşünüldüğünde, nükleer enerjinin ne denli önemli olduğu daha net anlaşılır. Her yıl 50-55 milyar dolar enerji faturası ödemekteyiz ki cari açığımıza denk geliyor.

Ülkemiz 1956 yılından bu yana nükleer enerjiye ve nükleer santrallara sahip olma serüveni içinde oldu. Maalesef bugüne kadar bu sevdamızı gerçekleştirip nükleer enerjiye sahip olamadık. Bu yolda epey de çabamız oldu. Ancak, siyasi, ekonomik istikrar, yeterince gelişmişliğin olmayışı, iç ve dış engellemeler nedeniyle bu hedefimizi gerçekleştiremedik.

Çeşitli tarihlerde yapılan görüşme ve ihalelerden herhangi bir somut sonuç alınamadan 2006 yılına kadar gelindi.17 Ocak 2007’de çıkarılan “Nükleer Enerji Yasası” ile ilk somut kararlı adımlar atıldı ve 2010 yılında Akkuyu Nükleer Santralı için Rus Hükümeti ile anlaşma imzalandı.

Akkuyu Santrali için 2015 yılında inşaat başlandı ve 2023 yılında elektrik üretimine başlanması planlanan ilk ünitenin temeli de Nisan 2018’de atıldı. Dört üniteden oluşan santral 2030’da diğer üniteleri ile birlikte elektrik üretimine tam kapasite olarak devam edecek.

Yapımı devam eden Akkuyu Nükleer Santralı’nın kurulu gücü 4800 MV olacak. Yılda 35 milyar KWH elektrik üretimi ile ülkemiz ihtiyacının yüzde 10’unu tek başına karşılayacak.

AKKUYU DIŞINDA SİNOP VE TRAKYA İĞNE ADA’DA SANTRALLERİN 10 YIL İÇİNDE BİTİRİLMESİ PLANLANIYOR

20 milyar dolarlık yatırım bedeli ile ülkemizin gerçekleştirdiği en büyük projelerden biri olacak. Ayrıca, Akkuyu dışında, Sinop’ta ve Trakya İğne Ada’da yapılması planlanan nükleer santrallerin 10 yıl içinde bitirilmesi planlanıyor.

Akkuyu NGS’nin ilk ünitesinin devreye alınmasından önce tesiste çalışacak elemanların Rusya’da eğitim görmesi ve devreye alınmasından itibaren tesiste çalışacak olmaları insan kaynağımız ve mühendislerimizin bu konudaki kapasitesini artıracak. Süreç içinde, santralın işletmesi tümüyle Türk mühendislere geçmiş olacaktır.

Nükleer enerji, yalnızca elektrik enerjisi alanında değil, sanayiden tarıma, uydu-haberleşmeden bilimsel çalışmalara, tıp teknolojilerine ve uzay çalışmalarına kadar geniş bir yelpazede kullanılıyor. Bu enerjinin teknolojisine sahip olduğunuzda, sürekli gelişen bir alanda yüksek katma değer üreten bir kapasiteyi elde etmiş oluyorsunuz. Nükleer enerji, ayrıca size en yüksek verimlilikte ve kapasitede elektrik üretme imkanı sağlıyor.

NÜKLEER ENERJİDE VERİMLİLİK YÜZDE 92 ORANINDADIR. YÜKSEK, SÜREKLİ VE İSTİKRARLI…

Yenilenebilir enerji türleri olan güneş, rüzgar ve hidro elektrik santrallerinde verimlilik oranları, güneşin durumuna, rüzgarın esmesine ve su seviyesinin değişimine göre büyük değişim ve kayıplara uğradığı halde, nükleer enerjide verimlilik yüzde 92 oranındadır. Yüksek, sürekli ve istikrarlı…

Bu nedenle, nükleer elektrik üretimi, sistemin baz sürdürülebilirliğini sağlamak için de gereklidir. Elektrik üretiminde en iyi, en dengeli; maliyet ve verimlilik açısından da en doğru portföyü oluşturmak önemlidir. Nükleerdeki yüzde 92’lik verimlilik, gaz santralleri ve kömür santrallerinde yüzde 60-70’lerde, rüzgar santrallerinde ise yüzde 35-40’larda seyrediyor. Güneşte bu oran daha da düşüktür.

DÜNYADA ŞU AN FAALİYETTE OLAN NÜKLEER SANTRAL SAYISI 442’DİR, 54 SANTRALİN İNŞAATI DEVAM EDİYOR

Nükleer enerjinin dünyadaki kullanımına baktığımızda, özellikle gelişmiş ekonomiler ve büyük devletlerin tamamına yakınında nükleer enerji santrallerinin yaygın şekilde kullanıldığını görüyoruz.

Dünya genelinde elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 13’ü nükleer enerjiden sağlanıyor. Dünyada şu an faaliyette olan nükleer santral sayısı 442 adettir. Ayrıca inşaatı devam eden santral sayısı da 54’e ulaşmış durumdadır. Örnek olarak, ABD’de 99 nükleer santral var, elektriğin yüzde 19’u bu santraller tarafından üretiliyor. Rusya’da 43 santral, yüzde 18,5 elektrik üretimi, Fransa’da 58 santral, yüzde 76 elektrik üretimi v.b.

Nükleer santraller bilinenin aksine, herhangi bir kaza dışında çevreyi daha az kirletmektedir. Örneğin, 1 KWH elektrik başına salınan karbon miktarı kömürde 1000 gram, petrolde 840 gram, doğal gazda 470 gramdır. Güneş için 46 gram iken bu değer nükleer santraller için 16 gram, rüzgar için 12 gram ve hidro elektrik için 4 gramdır.

HER YIL 50-55 MİLYAR DOLAR ENERJİ FATURASI ÖDEMEKTEYİZ Kİ NEREDE İSE CARİ AÇIĞIMIZA DENK GELİYOR

Ülkemizin gün geçtikçe nükleer enerjiye ihtiyacı daha da artıyor. 2023 yılında 450 milyar KWH elektrik enerjisine ihtiyaç olacağı tahmin ediliyor. Elektrik enerjisinde yüzde 72 oranında dışarıya bağımlı olduğumuz düşünüldüğünde, nükleer enerjinin bizim için ne denli önemli olduğu daha net anlaşılır. Her yıl 50-55 milyar dolar enerji faturası ödemekteyiz ki nerede ise cari açığımıza denk geliyor.

Gelinen noktada, enerji ve enerji kaynaklarının dünya için ne kadar önemli olduğu hem geçmişte hem de günümüzde artarak devam ediyor. Konuya ilişkin tartışma, mücadele, çatışma ve savaşlar bütün şiddeti ile devam ediyor. Diğer yandan, bazı çevreler ısrarla Türkiye’nin nükleer enerjiye sahip olmasına karşı çıkıyor ve engelleme çabası içerisinde oluyor ve olumsuz propagandaya devam ediyorlar.

NÜKLEER ENERJİ KONUSUNDA YAPILAN OLUMSUZ ELEŞTİRİ VE ENGELLEMELERE VERİLECEK CEVAPLAR…

Ülkemizin nükleer enerjiye ve dolayısıyla nükleer teknolojiye sahip olması gerektiği ve yapılan olumsuz eleştiri ve engellemelere verilecek cevaplar şöyle özetlenebilir:

• Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi, nükleer enerji üreterek enerji kaynak çeşitliliğini artırmalıdır.
• Enerji güvenliğinde, verimlilik ve süreklilik çok önemli olduğundan, nükleerden elektrik üretilmesi verimliliği sağlayacak ve kesintisizliğin temelini oluşturacaktır.
• Nükleer santrallere sahip olmak zamanla dışarıdan sağlanan enerji kaynaklarının oranını düşürecek, böylece dışa bağımlılık azalacaktır.
• Nükleer teknolojiye sahip olmak, ileride eğitim, araştırma ve barışçıl amaçlarla kullanımı artıracak ve ülkenin teknolojik kapasitesini artıracaktır.
• Yaygın inanışın aksine, nadir görülen kaza olması dışında, nükleer enerji çevreye daha az zarar verir.
• Nükleer teknoloji, ülkelerin gelişmişlik düzeylerini etkileyebilecek bir teknolojidir. İlk aşamada teknoloji dışarıdan transfer edilecek olmakla birlikte zamanla bu teknoloji ile tanışmamızı sağlayacak ve bu alanda uygulamalı olarak yetişmiş insan gücü kaynağı oluşturur.
• Nükleer teknoloji nükleer gücün basamağı ve ilk aşamasıdır. Nükleer silahlara sahip olma yolu bu teknolojiden geçer.

Sonuç olarak, sürekli olarak artan enerji ihtiyacımızın karşılanması, enerji çeşitliliğimizin artırılması, süreklilik güvenliliğinin sağlanması, dışa olan bağımlılığımızın azaltılması ve tüm gelişmiş ülkelerin sahip olduğu yüksek teknolojiye adım atılabilmesi için yenilenebilir kaynaklar yanında nükleer enerjiye ihtiyacımız artarak devam edecektir.

Ülkemizin geldiği gelişmişlik düzeyinde, bu konuda vakit kaybetme lüksü yoktur. Bir an önce nükleer enerjiye sahip olmak zorunlu hedef olmalıdır.

 Osman Akyüz

akyuz@turcomoney.com