TÜRKİYE-TACİKİSTAN İLİŞKİLERİ

Tacikler Türklere çok benziyor. Bağımsızlığını kazanan Tacikistan’ı ilk tanıyan, ilk büyükelçi atayan ülke Türkiye. Bu yüzden Türklere büyük sevgi duyuyorlar. ülkede yaklaşık 4 bin civarında Türk yaşıyor. Bunların çoğu genellikle inşaat ve gıda sektöründe iş yapıyor.

Türkiye’nin Tacikistan ile olan ekonomik ve ticari ilişkileri diğer Orta Asya ülkelerine nazaran oldukça kısıtlı bir seviyede kalmış. Bunun en büyük sebebi bu ülkenin yaşamış olduğu iç savaş ve halen devam eden siyasi risk. Bunun yanı sıra ülkenin coğrafi konumu nedeniyle ulaşımın güç ve masraflı olması, bürokratik engeller ve bankacılık sisteminin yetersizliği ticari ve ekonomik ilişkilerin önündeki diğer engeller olarak dikkat çekiyor. Son dönemlerde ABD’nin “küresel terörle mücadele” kapsamında Orta Asya bölgesine verdiği önem ve bu bağlamda Tacikistan’a verdiği ekonomik destek nedeniyle Tacikistan, yatırım ve ticaret için daha elverişli koşullar sunmaya başladı. Bununla birlikte Rusya’nın da ekonomik açıdan Tacikistan’a verdiği önem artmaya başladı. Türkiye-Tacikistan ilişkilerinde bugün gelinen nokta değerlendirildiğinde, ilerleme olduğu, fakat bu ilerlemenin henüz istenen düzeyde gerçekleşmediği sonucuna varmak mümkün.

öNEMLİ TİCARİ ORTAK TüRKİYE

Tacikistan’ın en çok ihracat yaptığı ülkeler arasında Türkiye dördüncü sırada yer alıyor. Türkiye ile Tacikistan arasındaki ticaret hacmi, 2008 yılında 324, 2009 yılında 233, 2010 yılında ise 427 milyon dolar olarak gerçekleşti. Türkiye’nin yapmış olduğu ithalatın yüzde 83’ünün alüminyum ve alüminyum ürünlerinden oluşuyor. Türkiye’den ise Tacikistan’a alüminyum tozu, halı ve yer kaplamaları, çelik, plastikten borular ve parçaları, temizlik ürünleri, çikolata ve kakao içeren diğer gıda mamulleri ihraç ediliyor.

öZELLEŞTİRMELER YAPILACAK BAKİR PAZAR YATIRIMCILARINI BEKLİYOR

Tacikistan’a yabancı sermaye girişi, ülkedeki istikrarsızlık nedeniyle çok düşük seviyelerde kaldı. Buradaki Türk firmaları daha çok tekstil, gıda, temizlik malzemeleri ve inşaat ve enerji alanlarında faaliyet gösteriyor. Bu firmalar tamamen Türk sermayeli olup, Türk-Tacik ortak girişimi henüz bulunmuyor. Tacikistan hükümeti, ekonomik büyümeyi hızlandırmak ve yabancı yatırımları teşvik etmek için çalışmalar düzenliyor. 20 ülke ile imzalanan ‘Yatırımların Karşılıklı Korunması ve Teşviki Anlaşması’, 23 ülke ile yapılan ‘Ekonomik İşbirliği Anlaşması’, ülkedeki yabancı sermayeyi arttırmak için yapılan önemli çalışmalar arasında. Tacikistan’da,160 yabancı sermayeli şirket faaliyet gösteriyor ve bu sayının önümüzdeki yıllarda artması bekleniyor. Şu anda ülkede, kamuya ait orta ve büyük ölçekli işletmelerin yüzde sadece 11’inin özelleşmiş olması Türk şirketler için büyük fırsatlar oluşturuyor.

İNŞAAT İŞLERİ TüRKLERE HAVALE

Müteahhitlik alanında Türk firmalarının son dönemlerde yeni işler almaya başladıkları gözlemleniyor. Hâlihazırda Oyak İnşaat, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Tacikistan hükümetlerince finanse edilen Şıkev-Zigar Karayolu inşaatı projesini yapıyor. Seyaş firması Tacikistan-çin karayolunu Duşanbe’ye bağlayan yolun inşaatını gerçekleştiriyor. Zafer İnşaat ise Duşanbe’deki ABD Büyükelçiliği binasının inşaatını tamamladı. Türk firmaları, Tacikistan’da özellikle yabancı finans kuruluşları tarafından finanse edilen ve uluslararası standartlarda ihale edilen projelere ilgi gösteriyor. Türk müteahhitlik firmaları şimdiye kadar Tacikistan genelinde yaklaşık 420 milyon dolar değerinde toplam 28 proje üstlendi.