Türkiye`nin enerjide yol haritası

Tarkan Kadooğlu

Dünyanın en önemli 10 ekonomisi arasına girmeyi hedefleyen Türkiye, dışa bağımlı olduğu enerjide çözüm yolları bulmalı. Peki hangi adımlar atılmalı, nasıl bir strateji geliştirilmeli?

ülkemizin enerjide dışa bağımlı olması ekonominin en önemli yapısal sorunudur. 2012 yılında Türki­ye’nin doğalgaz ve elektrikte talep artış hızı, gelişmekte olan ülkeler içerisinde çin’den sonra ikinci sırayı aldı. Türkiye, enerji tüketiminin yüzde 71’ini ithal ediyor. Birincil enerji kaynaklarının, enerji ithalatı oranlarına bakıldığında ise doğalgazın yüzde 98’inin, petrolün yüzde 92’sinin ve kömürün yüzde 30’unun ithal edildiği görülüyor. Ekonomik büyümenin iki katı artan enerji tüketimi nedeniyle Türkiye’nin enerji faturası da giderek artıyor. 2012 yılında enerji ürünleri için 60.1 milyar dolar değerinde (doğalgaza 23.2 milyar dolar, ham petrole 15.9 milyar dolar ve benzin-motorine 15.6 milyar dolar) fatura ödendi.

Yüksek enerji maliyetini azaltmak için Türkiye’nin koordineli bir enerji diplomasisine paralel ulusal enerji yol haritası oluşturulması son derece önemli. Bu anlamda elimizdeki kaynaklar aslında birçok ülke için hemen hemen aynıdır. Peki söz konusu yol haritası hangi adımları içermeli?
Milli kaynakları en verimli şekilde kullanma: Bu anlamda Türkiye için hidro ve kömür kaynakları büyük önem taşıyor.

Enerji tasarrufu yapma: Evlerde ve iş yerlerinde daha az enerji tüketen sistemler teşvik edilmeli. Tüketiciye dönük tasarruf bilinci oluşturulmalı.

Enerji verimliliği düşük sanayi modelinden, enerji verimliliği yüksek sanayi modeline geçilmeli: Bugün Türk sanayisi birim başı üretim için OECD ortalamasının 2 katı daha fazla enerji kullanıyor.
Enerji kaynak çeşitliliği: Nükleer enerji dahil olmak üzere kaynak çeşitliliğine gidilmeli, petrol ve gaz fiyatında etkili olan jeo-politik ve siyasi risk minimize edilmeli.

Enerji sektöründeki tam liberalizasyon: üretim, dağıtım ve perakende kanalları ile sektörün liberalizasyon süreci hızlandırılmalı, enerji sektörü tam rekabetçi hale getirilmeli.
Türkiye’nin küresel enerji pazarındaki konumunun güçlendirilmesi: Doğu Batı, Kuzey ve Güney hatlarında Türkiye’nin, enerji geçiş hatları üzerindeki konumu güçlendirilmeli.

Bütün ülkeler için stratejik özelliğe sahip olan enerjide Türkiye, yol haritasını oluştururken bu konuları dikkate almalı. özellikle dışa bağımlılık nedeniyle enerjiye yüklü faturalar ödendiği ve enerji ihtiyacının her geçen gün arttığı göz önüne alındığında bahsettiğimiz yol haritasının büyük önem taşıdığı ortaya çıkıyor.

Görüş
Tarkan Kadooğlu
Kadooğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı
TüSİAD Yönetim Kurulu üyesi

kadooglu@turcomoney.com