TÜSİAD'ın teknolojide standartlara ilişkin yol haritası kamuoyuyla paylaşıldı

ANKARA (AA) – Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Çetin Ali Dönmez, "Şirketlerin ne kadar AR-GE harcaması yaptığını, ne kadar standartları belirleyen komitelerde yer aldığını performans kriteri olarak göreceğiz. Belki de yararlanılan teşvik, personel sayısı bununla da ilişkilendirilecek." dedi.

TÜSİAD tarafından hazırlanan "Teknoloji Standartları ve Standarda Esas Patentler (SEP) Yol Haritası" tanıtım toplantısı Ankara'da yapıldı.

Dönmez, yaptığı konuşmasında, TÜSİAD'ın bu konuya sahip çıkmasını önemli bulduklarını söyledi. Katma değeri yüksek ürün imalatının önemini vurgulayan Dönmez, bu tür üretim yapan firmaların daha çabuk büyüdüğünü anlattı.

Türk sanayi ekosisteminin Batı'ya çok benzediğin altını çizen Dönmez, "Batı düşüncesi oturmuş durumda. Özellikle kamu da buna ayak uydurmaya çalışıyor ama burada eksik bir nokta kaldı. Batı'nın standart oluşturan komitelerinde daha fazla bulunmak, daha fazla söz sahibi olmak gerekiyor. Artık takip etmeyi bırakmamız lazım. Bizim lider olmamız lazım. Artık karar verici mekanizmalarda çok yer almalıyız." dedi.

Standartların belirlenmesinde kamu ve özel sektörün birlikte hareket etmesinin faydalarına değinen Dönmez, şöyle devam etti:

"Burada beklentimiz, TÜSİAD ve özel sektörden beklentimiz, kamuya diyecekler ki 'şurada, şöyle bir standart komitesi var. TSE yok, TURKPATENT yok burada." Ya da biz diyeceğiz ki 'endüstriyel üründe böyle bir standart belirleme komitesi var. Burada biz temsil ediyoruz ama özel sektörden kimseyi görmedik.' Yani karşılıklı diyalog. AR-GE merkezi tasarım merkezi barındıran şirketler, teknopark şirketleri başta olmak üzere Türkiye'nin büyük şirketleri, nitelikli KOBİ'leri bu komitelerde bulunmak durumunda. Yoksa geri kalacağız. O yüzden çok kıymetli bir iş. Buna sahip çıkmak lazım."

Dönmez, şirketlerin AR-GE harcamalarına çok az pay ayırdığına işaret ederek, "Bu Türkiye'yi ileriye taşıyabilecek bir şey değil. Dolayısıyla artık bir yerde, şirketlerin ne kadar AR-GE harcaması yaptığını, ne kadar standartları belirleyen komitelerde yer aldığını performans kriteri olarak göreceğiz. Belki de yararlanılan teşvik, personel sayısı bununla da ilişkilendirilecek. Belli bir sayıdan daha fazla personel için devlet teşviki almak istiyorsa eğer şirket, bazı eşikleri de geçmesi gerekecek. Bunu da oturtmaya çalışıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) Başkan Yardımcısı Mehmet Duyar da teknoloji standartlarına ilişkin yoğun bir çalışma gerçekleştirdiklerini söyledi.

Şirketlerin yeni teknolojik trendlere uyum sağlamasıyla rakiplerine göre avantajlı konuma geçtiğini belirten Duyar, şu bilgileri paylaştı:

"Bu bağlamda dünya pazarlarından daha fazla pay almak isteyen firmaların küresel düzeyde teknolojiye yapmış oldukları yaptırım giderek artmaktadır. Şu hususu rahatlıkla ifade edebiliriz ki mevcut küresel rekabete karşı koymanın ve hatta rekabeti tehditten ziyade avantaja dönüştürmenin en önemli yolu AR-GE ve inovasyona yatırım yapmaktan, yeni teknolojiler üretmekten ve geliştirmekten geçiyor. Bugün küresel düzeyde başarı sağlayan firmalar, dünyayı kendi yerel pazarları haline getirebilen, teknoloji üreten ve geliştiren firmalardır.

Bu noktada bir hususu memnuniyetle ifade etmek isterim ki Türkiye olarak son yıllarda başvurularında çok başarılı rakamlara ulaştık. Bugün itibariyle ülkemizde tescilli, yerli sınai mülkiyet portföyümüz 1,2 milyona yaklaştı. Yine Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü tarafından yayınlanan 2022 Dünya Fikri Mülkiyet Göstergeleri raporuna göre Türkiye ulusal düzeyde başvurularda, patent de 12'nci, marka da 7'nci, tasarım da ise 4'üncü sıraya yükseldi."

Duyar, TURKPATENT'e geçen yıl yapılan yerli patent başvuruların yüzde 6,8 artarak 9 bin 909'a yükseldiğini bildirdi. Duyar, yol haritasının ülkeye katkı sağlayacak vizyoner bir çalışma olduğunu, TURKPATENT'in her türlü katkıyı vereceğini kaydetti.

– Raporun içeriği

TÜSİAD tarafından hazırlanan rapor, özel sektör şirketleri ve üniversiteleri kapsayan geniş katılımlı bir anket çalışmasının sonuçları, küresel ölçekte başarılı uygulama incelemeleri ve 12 konu başlığında 4 farklı oturumda gerçekleşen çalıştay serisi ile ortaya konan eylem önerileri derlenerek hazırlandı.

Politika önerileri, "Politika Geliştirme", "Sektörel Politikalar", "Farkındalık", "Destek ve Finansman", "İnsan Kaynağı", "Etkin Katılım", "Ulusal Standardizasyon Ekosisteminin Güçlendirilmesi" ve "Hukuki Altyapı" olarak 8 ana başlığa ayrıldı.

Bu kapsamda yol haritaları ise "üst düzeyde sahiplenme, stratejik konumlama ve konunun ulusal politika geliştirme süreçlerine dahil edilmesi", "sektörel ve yeni teknoloji alanları için standardizasyon yol haritalarının oluşturulması", "farkındalık faaliyetleri gerçekleştirilmesi", "özel sektör, üniversiteler ve kamu kurumları tarafından gerçekleştirilen standart geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi", "standardizasyon alanında çalışacak yeteneklerin yetiştirilmesi ve desteklenmesi", "uluslararası standart geliştirme süreçlerine katılım ve etkinliğin artırılması, komitelere liderlik edilmesi", "standardizasyon ekosisteminin geliştirilmesi, kurumların güçlendirilmesi ve yeni kurumların kurulması" ve "standartlaşma konusu ile ilgili hukuki altyapının güçlendirilmesi" şeklinde sıralandı.

Standardizasyon Ekosistemi Haritası ise "Teknoloji Geliştirenler", "Standart Oluşturmada ve Lisanslamada Rol Alanlar", "Mümkün Kılanlar", "Ekosistemi Destekleyenler" olarak belirlendi.