Volkswagen`in yaptığı emisyon manipülasyonu, dünyayı sarsıyor

Gürdoğan Yurtsever

Dünyanın en büyük ve güvenilir markalarından Volkswagen’in odağında olduğu emisyon manipülasyonu tüm dünyayı sarsmaya devam ediyor. Olayın etkileri dalgalar halinde yayılıyor.

Olay 2014’den beri Avrupalı bir araştırma grubunun ABD‘de yaptığı testler ve daha sonra başta ABD çevre Koruma Ajansı ve diğer yetkili kuruluşlarca yapılan soruşturmaların sonucunda ortaya çıktı. Yapılan testlerde Volkswagen’in bazı dizel modellerinde araç hareket halindeyken yapılan egzoz emisyonu ölçümlerinin standartların yaklaşık 40 katı zararlı gaz saldığı ortaya çıktı.

ZARARLI GAZLARI DüŞüK GöSTEREN YAZILIM

Daha sonra yapılan araştırmalarda resmi emisyon ölçümleri esnasında zararlı gazları düşük gösteren hileli bir yazılım kullanıldığı belirlendi. Emisyon testine girildiğini fark eden yazılımın kirlilik kontrollerini devreye aldığı ve emisyon ölçümündeki zararlı gazları düşük gösterdiği, fakat normal sürüş esnasında devre dışı kalan kirlilik kontrolleri nedeniyle havaya standartların çok üzerinde zehirli gaz salındığı ortaya çıktı.

Volkswagen, 3 Eylül 2015’te ABD çevre Koruma Ajansı’na dizel motorların emisyon ölçümlerinde manipülasyon yapan bir yazılım kullandığını itiraf etti. ABD ve Kanada’dan sonra tüm dünyada 11 milyon aracın bu durumdan etkilendiği ortaya çıktı. Olayın ortaya çıkmasından sonra Volkswagen CEO’su Martin Winterkorn 10 yıldan fazladır sürdürdüğü görevinden istifa etmek zorunda kaldı. Onun yerine Porsche CEO’su Matthias Mueller atandı.

çOK BüYüK CEZALAR, MADDİ KAYIPLAR VE İTİBAR KAYBI

Gelişmeler üzerine Volkswagen skandalın doğuracağı masraflar için 6.5 milyar euro karşılık ayırdığını açıkladı. Ancak bunun çok yetersiz olduğu ve sadece ABD’deki cezaların 18 milyar doları bulabileceği belirtiliyor. Olayın ortaya çıkmasından sonra şirketin hisselerinde büyük düşüşler yaşanıyor. Araç sahiplerinin toplu ve bireysel davalar açmaları bekleniyor. Bireysel davalar başladı bile. Bu davalar nedeniyle şirketin büyük ödemeler yapmak durumunda kalabileceği ifade ediliyor.

Bundan da önemlisi, dünyanın en itibarlı şirketlerinden olan Volkswagen’in uzun yıllarda oluşturduğu itibarı ve markası bu olayla büyük zarar gördü. İtibar kaybı sonraki dönemlerde büyük maddi ve manevi kayıplara neden olacak görünüyor. Bütün bunların dünya çapında 600 bin kişinin çalıştığı Volkswagen’i iflas sürükleyebileceğinden endişe ediliyor.

Bunların yanı sıra bu olay, dünyada Alman mallarına olan güveni de olumsuz etkiledi. Almanya’nın bu nedenle zararlarla karşılaşması olası. Yaşanan bu yolsuzluk dizel araçların geleceği ile ilgili tartışmalara neden oldu. Yine sigortacılık sektörü ödenebilecek yüksek tazminatlar ve cezalar nedeniyle tehdit altında. Gelecek dönemlerde dizel araçlara yönelik daha sert düzenlemeler ve testler söz konusu. Bunların dizel araçların maliyetlerini ve sigorta fiyatlarını artıracağı ifade ediliyor.

Volkswagen gibi “artık bu da yapmaz” denilen dünyanın en büyük firmalarının odağında yer aldığı yolsuzluklar, tüm dünyada hayal kırıklığı yarattı. Bu tür olaylar, firmaların büyük maddi kayıplar, cezalar ve itibar kayıplarıyla karşılaşmasına neden oluyor. Ayrıca dünya ticaretine, ülkelere ve sektörlere büyük zararlar veriyor.

VOLKSVAGEN NEDEN BöYLE YAPTI?

Bünyesinde Volkswagen, Audi, Porsche, Bentley, Lamborghini, Seat, Skoda, MAN, Bugatti gibi markalarını bulunduran ve bu yılın ilk altı ayında dünyanın en fazla otomobil satan firması olan Volkswagen Grubu’nun nasıl böyle bir risk aldığı ve hata yaptığı tartışılıyor. Birçok kişi, küresel otomotiv sektöründeki kıyasıya rekabetin buna neden olduğunu ifade ediyor. Volkswagen küresel otomotiv sektöründe Toyota ile büyük bir rekabet içinde. İlk kez bu yılın ilk 6 ayında ezeli rakibi Toyota‘yı geçti ve dünya lideri oldu. Bu rekabetin ve hırsın şirketi bu büyük hataya sürüklediği ifade ediliyor.

Neden ne olursa olsun Volkswagen gibi “artık bu da yapmaz” denilen dünyanın en büyük firmalarının odağında yer aldığı yolsuzluklar, tüm dünyada hayal kırıklığı yarattığı gibi, bu firmaların büyük maddi kayıplar, cezalar ve itibar kayıplarıyla karşılaşmasına neden oluyor. Ayrıca dünya ticaretine, ülkelere ve sektörlere büyük zararlar veriyor. Volkswagen’in uzun yıllardır oluşturmaya çaba gösterdiği itibar ve güveni yeniden tesis etmesi için çok çaba göstermesi gerekiyor. Şirketin bunu başarıp başaramayacağını izleyip göreceğiz.

Bu olay itibarı ve marka değerini korumanın nasıl zor olduğunu ve kolaylıkla kaybedilebileceğini gösteren önemli bir örnek olarak da karşımızda duruyor. Bu nedenle şirketlerin rekabet koşulları veya başka gerekçelerle kısa vadede olumlu sonuçlar doğursa da uzun vadede yıkıcı etkilerde bulunan bu tür yanlış yollara yönelmemeleri, şeffaf olmaları, şirket içinde bu tür yanlışlıkları önleyecek ve erkenden tespit edecek kurumsal yapı ve denetim mekanizmalarını oluşturmaları önem taşıyor.

Gürdoğan Yurtsever

Tekstil Bankası A.Ş.

İç Kontrol, Uyum ve Mevzuat Başkanı/

Türkiye İç Denetim Enstitüsü (TİDE)

Yönetim Kurulu Başkanı

www.icdenetim.net

@guryurtsever