Yapay zeka istihdamı nasıl etkiliyor?

İbrahim Aybar

Merhabalar,

Bu yazımda size yapay zekanın otomotiv başta olmak üzere belli başlı sektörlerde istihdamı nasıl etkilediğini kısaca aktaracağım.

Gelişmiş ülkeler içinde özellikle ABD içinde yapay zeka profesyonellerinin istihdamında önemli artış görülüyor ve bu sürpriz değil. İşe alımlarda adaylara yeteneklerine göre büyük rakamlarla performans primi de öneriliyor.

Pandemi öncesi IT sektörü yoğun işe alım yapmışken pandemi ile birlikte bu sefer işten çıkarmalar görmüştük. Ancak yapay zeka teknolojisi alanında işe alımlar devam etti. Maryland Üniversitesi tarafından yapılan araştırmaya göre, Aralık 2022 ayından geçtiğimiz Ocak 2024 ayına kadar yapay zeka alanında işe alımlar %42 artış gösterdi. Halbuki aynı dönemde yapay zeka dışındaki IT sektörü çalışanlarının işe alımında %31 azalma var.

Aslında OpenAI tarafından ChatGPT lanse edilmeden önce de veri analistleri ve akıllı makinaları yapan mühendisler iş başındaydı. ChatGPT ile insanlar yapay zeka ile sohbet eder hale getirildiler ve bu alanda işe alım talebi hızla arttı.

Maryland Üniversitesi tarafından yapılan araştırmaya göre, yapay zeka alanında ortaya çıkan işler yapay zeka algoritmalarına veya modellerine teknik olarak hakim olmayı gerektiriyor. Doğal olarak işe alınacak insanların bilgisayar ve matematik uzmanlarından seçildiğini görüyoruz. Son 6 ay içinde yapay zeka ile ilgili pozisyonlarda işe alımlar %15,7 artmışken diğer IT sektörü ağırlıklı veri analistlerinin işe alımlarında %1,1 azalma oldu. Keza yazılım mühendislerinin IT ağırlıklı işe alımları son 6 ayda %2,9 azaldı. Bunu; IT sektörü içinde yapay zeka tarafına geçiş olarak ta yorumlamak mümkün.

Örneğin Amazon son aylarda çeşitli bölümlerinde görev yapan çalışanların işlerine son verdi. Bunun nedenini işlerinin yapay zeka öncelikli olarak geliştirilmesine bağladı. Aynı şekilde Google‘ın sahibi Alphabet tüm kaynaklarını yapay zeka destekli geliştirmeye yöneltmiş durumda. Bu yolla aynı zamanda giderlerini azaltmaya çalışıyor. UPS ise bu yıl 12 bin çalışanının işine son vermeyi planlıyor. Bunun yerine yapay zeka ile çalışan donanımları devreye sokacağını açıkladı. Son olarak geçen hafta Apple elektrik enerjisiyle çalışacak otomobil projesini durdurdu ve bu projedeki bir kısım çalışanını yapay zeka konusunda çalışmaya yönlendirdi.

İşe alım konusunda aracı şirketlerden gelen bilgiler, açık pozisyonların ve başvuruların ilk iki sırasında matematik ve yazılım geliştirme uzmanlarının bulunduğunu gösteriyor. (https://www.wsj.com/tech/ai/)

Özellikle jeneratif yapay zeka ile ilgili iş pozisyonlarının insanlarla yapay zeka destekli cihazların konuşmasını sağlayan ChatGPT‘den önce mevcut olmadığını görüyoruz. Ancak ChatGPT ile beraber tam bir patlama söz konusu. Üstelik işe alım yapan şirketler yapay zeka uzmanlarına yüksek ücret ödemekten de çekinmiyorlar. Şirketlerin dörtte üçü yapay zeka uzmanlığının prim ödemesini hak ettiğini belirtiyorlar. Yapılan işe alımlar, yapay zeka uzmanlarının diğer pozisyonlarda çalışanlara oranla on binlerce ABD doları daha fazla yıllık gelir sağladığını ortaya koyuyor.

Görüldüğü gibi yeni eğilimin adresi yapay zeka. İş başvurusu yapmak isteyen genç yeteneklerin bu gelişmeye göre bilgi donanımlarını artırmaları, kendi gelecekleri için artık çok daha önemli. Halen insanların yapmakta olduğu bir çok rutin işin yapay zeka ile çalışan akıllı cihazlara devredilmeye başladığı günümüzde iş kaybı yaşamamanın yolu artık yapay zekaya hükmedebilen yetkinliğe sahip olmaktan geçiyor.

İbrahim Aybar

Vesiile A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı

aybar@turcomoney.com