2023 yılının ilk çeyreğini tamamlamak üzereyiz. Bu süre içinde global motorlu taşıt satışlarına baktığımızda durum geçen yıla göre ümit verici. Ülkemizdeki satışlar ODMD verilerine göre geçen yılın % 50 üzerinde seyrediyor. ACEA verileri de Avrupa pazarında satışların geçen yıla göre % 11 in üzerinde arttığını söylüyor. LMC ise global satışların bu yıl 88 milyon adedi bulacağını öngörüyor. Bu da % 5 artış demek.

Peki, dünyada devam eden yüksek enflasyon ve yüksek kredi faizleri gerçeğine rağmen bu artış neden oluyor dersiniz? Hemen söyleyelim, geçen iki yıl boyunca motorlu taşıt almayı bekleyenlerden büyük bir talep birikmesi olmuştu. Üretim ve tedarik şartları normale döndükçe satışlarda artış görmeye başladık. Özellikle yarı iletken çip tedarik merkezlerinde belirgin bir iyileşme bu artışa öncülük ediyor.

ÇİP ÜRETİCİLERİNİN ÖNEMLİ BİR MÜŞTERİ KİTLESİ VAR

KPMG tarafından 151 yarı iletken çip üreticisi şirketlerin tepe yöneticileri arasında henüz yeni yapılan bir araştırma, otomotiv endüstrisinin bu yıl yarı iletken çip üreticilerinin gelirlerini artıran en önemli müşteri kitlesi olacağını gösteriyor. Böylece, 18 yıldan bu yana en büyük alıcı konumundaki kablosuz iletişim cihazları grubu ikinci sıraya itilmiş durumda. Üçüncü sırada nesnelerin interneti, dördüncü sırada bulut teknolojileri ve beşinci sırada ise yapay zeka grubu bulunuyor.

KPMG‘ye göre otomotiv sektöründe kullanılacak çiplerden elde edilecek gelir 2030 yılları ortasında 200 milyar $ ı aşacak ve 2040 yılında 250 milyar $ olacak. Halen bu gelirin 50 milyar $ olduğunu hatırlarsak yılda % 8 büyüme olacak demektir.

ÇİPLER ARTIK TAŞITLAR İÇİN STRATEJİK ÖNEM TAŞIYOR

Aslında, bataryadan elektrikli taşıtlar, hibrit motorlular ve otonom taşıtlar derken otomotiv endüstrisinin yarı iletken çip ihtiyacı hem arttı, hem de çeşitlendi. Günümüzün motorlu taşıtlarının her birinde 1000 in üzerinde çip ihtiyacı varken sürücüsüz yani otonom taşıtlar bunun en az iki katına ihtiyaç duyuyor. Bilindiği gibi yarı iletken çipler taşıt güç grubunda, kablosuz bağlantılarda ve sensörlerde yoğun kullanılıyor. Öyle ki artık çipler bir taşıt için stratejik öncelik taşır hale gelmiş durumda. Dahası, günümüzde taşıt üreticileriyle beraber yerinde çip dizaynı ve üretimi yapan yeni yatırımlar görmekteyiz. Elbette bu yeni eğilimler çip üretimi için kalifiye mühendis ve teknisyen bulmanın önemini daha da artırıyor. Büyük bir rekabet var bu alanda. Öyle ki genelde yüksek teknoloji şirketleri işten çıkarmalar yaparken bu yıl çip üretiminin yeni istihdam imkanı sağlayacağını araştırma raporundan anlıyoruz.

ARZ-TALEP DENGESİ YERİNE GELMEYE BAŞLADI

Özetle, içinde bulunduğumuz 2023 yılı içinde çip darlığı ortadan kalkmaya başlayacak. Tamamen bitmesi ise önümüzdeki iki yıl içinde söz konusu. Yine de bu yıl arz ve talep dengesinin yerine gelmeye başladığını göreceğiz. Nitekim artan üretim ve satışlar bunun habercisi.

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın etkilerine gelirsek; KPMG araştırma raporu savaş nedeniyle hammadde tedarik zorluklarının bu yıl da devam etmekle birlikte 2022 yılına nazaran yarı yarıya azalacağını ortaya koyuyor.

Sonuç olarak global otomotiv endüstrisi zorluklarla dolu 3 yılı geride bırakmaya başladı. Tabii jeopolitik olarak başka bir sorun daha çıkmazsa.

İbrahim Aybar

Vesiile A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı

aybar@turcomoney.com