YATIRIM SİZDEN DESTEK BİZDEN

AB, Rusya, Balkan ülkeleri ve Türkiye serbest ticaret anlaşmaları yapan Sırbistan, yeni bir dönemecin eşiğinde. Bu çerçevede Sırbistan bir dizi reform yaptı, yabancı yatırımcıları çekmek için teşvikleri ve destekleri devreye soktu. Sırbistan’da en büyük sorun olan ve yüzde 20’lere yaklaşan işsizliği azaltmak için özelleştirme yapılıyor, yabancı yatırımcılara birçok kolaylık tanınıyor.

Türkiye’nin tek uluslararası ekonomi/finans dergisi olarak her ay yayınladığımız ülke raporları kapsamında Sırbistan’dayız. Bu çerçevede Sırbistan Başbakan Yardımcısı Rasim Ljajiç’le röportaj için başbakanlık binasında oldukça sıcak bir ortamda buluştuk, Sırbistan ve Türkiye ekonomisi hakkında değerlendirmeler yaptık, bölge ülkelerinin geleceği üzerinde konuştuk.

Rasim Ljajiç, Sırbistan’ın Başbakan Yardımcısı, ama aynı zamanda Ticaret, Turizm ve ve Telekomünikasyon Bakanlığı görevini de birlikte yürütüyor. Koalisyon hükümetinin ortaklarından Sırbistan Sosyal Demokrat Partisi’nin lideri olan Ljajiç, Boşnak kökenli bir siyasetçi. O yüzden Hükümet’te yer almasının ülkedeki barış ve huzur adına önemli bir anlamı da var.

Türkiye’ye çok sıcak mesajlar ileten Ljajiç, Türk işadamlarına çağrıda bulunuyor, “Her türlü desteği vermeye hazırız” mesajını veriyor…

İşte Türk dostu Lajiç’e yönelttiğimiz sorular, işte aldığımız cevaplar…

Sayın Ljajiç, Sırbistan’ı yeterince bilmeyenler için ülke ekonomisi hakkında neler söyleyeceksiniz?

ülkemizin ekonomisi, savaşlar ve diğer bazı sebepler yüzünden büyük bir darbe gördü. 1990’lı yılarda enflasyon %300’e, hatta %400’e yükseldi. Ayrıca ilişkilerimiz de zarar gördü. Bu savaşların ülkemize faturasının 30 milyar dolardan fazla olduğunu söyleyebiliriz. Bugün ise ekonomimizi düzeltmeye, kalkındırmaya çalışıyoruz. Bunun için biriki yıl önce özelleştirme sürecini başlattık. çok büyük fabrikalarımızı, kuruluşlarımızı özelleştirdik. Şimdi bu süreç devam ediyor, ama 2016 yılının sonunda tamamlanacak. Yaptığımız reformların ve çalışmaların semeresini yavaş yavaş alıyoruz. Enflasyon düşmeye başladı. Yüzde 3-4’lere indirmeyi başardık. Bütçe açığını % 7,9’dan %3,5’a düşürdük. Şu anda konsolidasyon sürecindeyiz. çok ciddi reformlar da yaptık. Yatırımlarla, istihdam ile ilgili kanunları tamamen değiştirdik. özelleştirme ile ilgili kanunlar getirdik. İflasla ilgili kanununda değişiklikler yaptık, yeni düzenlemeleri getirdik. Şimdi yabancı yatırımcılarla ilgili kanunda yeni düzenlemeler yapıyoruz. Yakında yürürlüğe girecek. Balkanlarda her zaman siyaset daha önemli bir konuydu. Şimdi de ilk defa böyle bir sansımız var. Sırbistan’da şimdi ekonomi kilit bir konumda. Geleceğimiz için, insanlarımız için ekonomi kilit bir konu oldu. Tabiiki şu anda ekonomilerimiz çok iyi durumda değil, ama iyileştirmek için şansımız var. En büyük sorunumuz işsizlik. çok büyük bir işsizlik var. İşsizlik oranımız %17,9 oranında. İkinci sorumunuz ise özelleştirme sürecimizin tamamlanmaması. 500’den fazla özelleştirilecek şirketimiz var.

Peki bundan sonra özelleştirilecek şirketlerden ne kadar gelir elde edilmesi planlanıyor?

Düşük bir gelir, çok düşük. Niye? çünkü değerli şirketler satıldı. Şimdi kalan şirketler, çok kötü durumdalar. O kadar değerli şirketler değiller. Eksikte çalışan şirketler.

Bazı Balkan ülkelerinde özelleştirme için özel uygulamalar oldu. Sırbistan’da özelleştirme sürecinde bu tür yöntemler, uygulandı mı veya uygulanacak mı?

özelleştirme süreci tamamlanırsa veya iptal edilirse, iflas noktasına girecek şirketler olabilir. Bu durumda yatırımcılar, bu şirketi satın alacak. Şimdiye kadar kullandığımız bir modelimiz var. Bir de bazı yatırımcılara, “Şirket bizim ama alın 99 yıl boyunca kullanın. Yani bir nevi yap işlet devret modeli gibi. Bu şirketleri biz yatırımcılara vermeye hazırız. Ama bazı şartlarımız var. Belli bir yatırım bedeli olması lazım, belli sayıda istihdam yaratması lazım.

özelleştirilecek 500 şirket içinde neler var? Hangi sektörler, kuruluşlar var?

Kimya, metal, tekstil fabrikaları var. Gıda fabrikaları az. Aşağı yukarı eski teknoloji kullanılan bir fabrikalar. Eski Yugoslavya’da çalışan büyük ve kamu ya ait olan kurumlardan bahsediyoruz.

Bu fabrikaları 99 yıllığına vereceksiniz öyle mi?

Bu sadece modellerden biri. Biz ilk önce neler satabiliriz buna bakacağız. Satılamayacaklar için başka modelleri uygulayacağız.

Dosyanın devamı için Turcomoney dergisinin Kasım sayısına bakabilirsiniz…