Mart ayı kapıdan baktırmadı ama…

Doç. Dr. Yaşar Erdinç

Mart ayının başından  25’ine kadar olan dönemde dünyanın önemli borsa ve endekslerindeki getirilere baktığımızda Mart ayında borsalar ortalama %5 civarında arttı.  Şubat ayında piyasaları bozan gelişmeler vardı. Tekrar hatırlayacak olursak, özellikle Rusya ve Türkiye arasındaki gerginliğin artış göstermesi; Suriye’de bir savaş olasılığının ortaya çıkması en önemli etkenlerden biriydi. Ayrıca, Avrupa’nın en önemli bankalarından Deutsche Bank hakkında çıkan dedikodular üzerine Avrupa Bankacılık sistemine ilişkin risklerin artmış olması; tüm borsalara satış getirmişti. Fakat Mart ayı tam aksine, FED kararı ile birlikte  çok olumlu bir ay oldu. Geçen ay FED toplantısı en önemli gündem maddesiydi. Kısaca özetlersek; FED üyelerinin anketinde 2016 yıl sonu FED politika faiz tahmini Aralık ayındaki ankette %1.4 iken %0.9’a düşmüş. Dolayısıyla 2016 yılında 4 adet faiz artışı beklenirken, şu anki koşullarda en fazla iki faiz artışı olacağını anlıyoruz. Yani ÇOK GÜVERCİN bir yaklaşım sergilendi. FED üyeleri doların değer kazanmasını istemiyorlar ve üstü kapalı olarak kur savaşlarına girmiş durumdalar. Bunu ihracat sektörlerinin zayıf olduğuna yaptıkları vurgudan anlıyoruz
ÜCRETLERDEKİ ARTIŞ ÖNEMLİ Faiz artırmak için artık istihdam hiç önemli değil, bundan sonra tarım dışı istihdam (TDİ) verileri açıklanırken en çok ücretlerdeki artış oranlarına bakılacak ve bu veri daha önemli olacak. Hatırlayacak olursanız son TDİ verisi 200 bin civarında beklenirken 241 bin gelmesine rağmen piyasalar bozulmamıştı, çünkü ortalama ücretler eksi %0.1 idi. Yani ücret tarafından baskı gelmeye başlayana kadar faiz artışı yapmayacaklar. Sadece ücret baskısı değil genel enflasyonda da beklentiler çok sert gerileme yapmış. Yani petrol fiyatları ve ucuz ithalatın enflasyon üzerindeki aşağı yönlü baskısının bir süre daha devam edeceği ve 2017 yılına kadar %2 enflasyona ulaşılmayacağı düşünülüyor. FED bu yıl en fazla 2 faiz artırımı yapabilir diyebiliriz.
NİSAN AYINA İLİŞKİN RİSKLER Mart ayının son haftalarına doğru Reza Zerrab’ın  ABD’de göz altına alınması piyasalardaki olumlu havayı bozdu. Zerrab olayının duyulmasıyla birlikte borsada günlük bazda işlem miktarı, 1.2 milyar lota ulaştı ve endeks düşüşe geçti. Bu aşamadan sonra yer yer gelen satışlar endeksi 80.250 seviyesine kadar düşürdü ve bu yazının yazıldığı sırada BIST100 endeksi 81.400 civarındaydı. Temel olarak ortama baktığımızda FED kararı sonrasında gelişmekte olan piyasalara (GOP) para akışı oldu ve risk iştahında artış gördük. Fakat son Mart ayının son haftasında  bu risk iştahında bir miktar zayıflama vardı. Bunu da MSCI GOP endeksinin geri çekilmesinden anlıyoruz. G. Afrika, Brezilya borsalarında da gerilemeler vardı. Bu arada VIX (stres endeksi) oldukça düşük seviyelere geriledi. Bu durum FED’in kararının fiyatlara belirgin ölçüde yansıdığını gösterdi. Geçen ay Erdem Başçı’nın  başkanlık yaptığı son PPK toplantısında koridorun üst bandını 25 baz puan indirildi. Bu ay önemli olan iki konu var. Bir tanesi yeni seçilecek MB Başkanı ne yapacak? İkincisi de Moody’s Nisan’da notumuzu gözden geçirecek.

FAİZ DÜŞÜRÜLÜRSE DÖVİZ YÜKSELİR Yeni başkan kim olur bilemiyorum ama kim olursa olsun, faizlerin hızlı indirilmesine karşı çıkacak biri olacağını zannetmiyorum ve belki de Nisan toplantısında koridorun üst bandında en az 100 baz puanlık bir indirim gelebilecektir.  Böyle bir şey yapılırsa neler olur? Bu soruya cevap vermek için ekonomist olmaya da gerek yok. Faiz lobisi (tasarruf sahipleri) faizin enflasyonun altında kalacağını anlayınca kendilerini enflasyondan koruyacak araçlara yönelirler.  Bu da dövizi yukarı çekebilir.
MOODY’S’İN TÜRKİYE NOTU NE OLACAK? İkinci konu ise Moody’s’in gözden geçirme vaktinin Nisan ayında gelecek olmasıdır. Şu an bizi negatif izlemeye almış durumda ve uzun bir süredir negatif izliyor. Eminim, MB Başkanı seçimini ve Başkan’ın yaklaşımını görmek isteyeceklerdir. Ayrıca unutmayalım ki derecelendirme kuruluşları maalesef sadece ekonomik verilere göre karar vermiyorlar. Siyasi riskleri de değerlendiriyorlar ama siyasi kararlar da verebiliyorlar. Uzun zamandır ABD ile aramızda buzlar var. Unutmayalım ki; Moody’s, Türkiye’yi yatırım yapılabilir seviyeye getirdiğini açıkladığında, Beyaz Saray’da Obama ve Erdoğan el sıkışıyordu. Moody’s’in bizi yatırım yapılabilir seviyeye yükselteceğini, üstelik de Obama-Erdoğan görüşmesinin yapıldığı gün notumuzun yükseleceğini genç yaşta kaybettiğimiz, rahmetle andığımız, yıllarını kamuda geçirmiş olan  duayenimiz ve büyüğümüz Ali İhsan Gelberi tam 5 ay önce söylemişti. Moody’s,  Haziran ayında yeni bir seçim veya başkanlık seçimini de bahane ederek notu düşürebilir. Gerekçe ne olursa olsun, bir not düşüşü siyasi bir karar olarak algılanacak ve yorumlanacaktır. Öte yandan 4 Nisan’da Zerrab’ın duruşması yapılacak olup, kara para soruşturmasında Türkiye’yi ilgilendiren bir durum olup olmadığı konusu stres yaratabilecektir. Yatırımcılar dikkatli olmalıdırlar
MODEL PORTFÖY Model portföyümüzdeki son durumu aşağıdaki tabloda veriyorum. Model portföy tablosunda geçen ay  9 adet hisse önerimiz vardı. Bu hisselerin Aralık 2015-Ocak 2016 döneminde nasıl bir getiri elde ettiği aşağıdaki tabloda veriliyor. 25 Mart  2016 tarihli hisse fiyatları aynı gün saat 16:45  kapanış verileridir. Ocak 2015’ten bugüne  önerdiğimiz aylık portföy  tablolarının getirisi ile BIST-100 getirisini veren grafik yukarıdadır. Ocak ayında sanki 12 bin TL’miz varmış gibi başladık ve ilk tablomuzda 12 hisse önermiştik. Herkese bol kazançlı bir ay olması dileğiyle…
YASAL