Yeni Cumhurbaşkanını bekleyen uluslararası ortam

Prof. Dr. Bener Karakartal

Türkiye Eylül ayına yeni Cumhurbaşkanıyla başlayacak. Seçimler geride kalmış olacak. Türkiye, tarihinde yeni bir beyaz sayfa açacak. Peki bu sayfaya neler yazılacak? Yeni Cumhurbaşkanını bekleyen uluslararası ortam bu açıdan çok önemli. Dünya, Türkiye’deki Cumhurbaşkanlığı seçimini ilgiyle izliyor. Bunun iki nedeni var. Birincisi: Türkiye son yıllardaki ekonomik gelişmesiyle dünyadaki ağırlığını arttırdı. İkinci sebep: Başbakan, uluslararası politikada herkesi memnun etmeyen ama herkesi etkileyen bir liderlik sergiledi. Erdoğan’ın tutumu bu nedenle dikkatle izleniyor.

Yeni Cumhurbaşkanıyla başlayan dönemde iki değişken dikkate alınmalı. Yeni Cumhurbaşkanı nasıl bir uluslararası ortamda koltuğuna oturuyor. Ve bu uluslararası ortam, Türkiye’den nasıl bir mesaj ve girişimler bekliyor.

EYLüL 2014’TE ULUSLARARASI ORTAM

Türkiye adeta bir çivi gibi üç kıtanın; Avrupa, Asya ve Afrika’nın ortasında yer alıyor. Etkisi diğer kıtalar üzerinde de görülüyor.

Eylül 2014’te uluslararası ortam hoş bir görüntü vermiyor. önce yangın bölgeleri var: Ukrayna, Irak, Suriye. Türkiye’nin kuzeyi ve güneyinde yangın var.

Kıtalar açısından durum. önce Afrika: Güneyi ve kuzeyi dışında Kara Afrika kıtası sefalet, açlık ve hastalıklarla boğuşuyor. ülkeden ülkeye durum farklı. Batıda Senegal bir vitrin gibi. Ama birçok Kara Afrika ülkesinde açlık ve sefalete iç savaş, şiddet, katliamlar ekleniyor.

Sahra’nın kuzeyinde yer alan Arap ülkeler farklı bir manzara sergiliyordu. Ama “Arap baharı” durumu çok değiştirdi. Tunus istikrar arayışı içinde. Ama komşu Libya kaostan kurtulamıyor. Daha doğuda Arap dünyasının lideri Mısır kısa bir demokrasi döneminden sonra tekrar askeri diktatörlüğe geçti.

Uzak Doğu yüksek teknolojide attığı adımlarda vites büyütüyor. Japonya modeli Uzak Doğu’da genelleşti. çin ve Hindistan’ın gözü artık uzayda.

Türkiye’nin kuzeyinde yaralarını sarmış bir Rusya var. Putin’in çelik pençesiyle Rusya, dünyada yeni arayışlar içinde.

Batımızda ise 17 trilyonluk yıllık geliri ve dünya şampiyonu parası Euro ile Avrupa Birliği var. Birkaç yıl önce Avrupa’nın batacağını, Avrupa Birliği’nin dağılacağını iddia edenlerin, Avrupa’yı ne kadar tanımadıkları ortaya çıktı.

Amerika Obama yönetiminde farklı bir yönelişe girdi. Obama, dünya işleriyle yakından ilgili bir görüntüyle koltuğuna oturmuştu. Ama geçen zaman onun bu düşüncenin tam tersi bir görüşte olduğunu açığa çıkardı. Suriye, Irak, Ukrayna yangınları Obama’nın uykusunu kaçırmıyor. Onun önceliği Amerika’nın iç istikrarı ve ekonomisi. 2008’de başlayan büyük ekonomik krizi tam olarak nasıl aşarız çabası içinde.

TüRKİYE’DEN DüNYA NE BEKLİYOR?

Türkiye’nin dünyaya Eylül 2014’ten itibaren vereceği mesajlar eskisinden çok farklı olacak. Nedeni: Türkiye maça 1-0 önde başlıyor. çünkü artık Türkiye’de çankaya’da farklı güçlü bir iktidar olacak.

Geçmişten farklı olan ne? üç husus. 1982 Anayasası Cumhurbaşkanına çok güçlü yetkiler veriyordu. Ama Cumhurbaşkanını Meclis seçtiği için bu yetkiler yüzde 95 kağıt üzerinde kalıyordu. Parlamenter sistem kaynaklı bu mantıkta güçlü olan Meclis ve doğal olarak onun lideri olan Başbakandı.

Yeni durumda Cumhurbaşkanını doğrudan halk seçiyor. Lider artık o. Cumhurbaşkanı yetkilerini kullandığı andan itibaren Meclis’in yetkileri sınırlanıyor. Cumhurbaşkanının Meclis’i feshetme, kanun gücünde kararname çıkartma, Başbakanı atama ve görevden alma yetkileri var. Bakanlar Kurulu Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanıyor.

Güçlü Cumhurbaşkanı, güçlü iktidar: Dünyanın Eylül 2014’te Türkiye’den alacağı birinci ve en önemli mesaj bu. Artık Türkiye’de ABD’de, Fransa’da olduğu gibi bir başkan lider var.

Bu güç nasıl ne için kullanılacak? Bölgeler açısından durum? Ağırlık nereye verilecek? Afrika’ya mı, AB’ye mi, ABD’ye mi, İslam Dünyasına mı, Rusya’ya mı, Uzak Doğu’ya mı, komşulara mı? Hepsine ve aynı anda.

önemli olan: Türkiye çağdaş, ileri, gelişmiş, demokratik bir ülkedir. Türkiye’nin amacı dünyanın refahıdır. İlişkilerin özünde temelde insanı unutmayan ekonomik ilişkiler vardır.

Ekonomik ilişkilerde de: ithalat, ihracat, turizm var. İçerde bunun enstrümanı mega projelerdir. Türkiye mega projeleriyle dünyaya parmak ısırtacak. Kanal İstanbul, İzmit Geçişi, İstanbul-İzmir Otoyolu, üçüncü havaalanı, üçüncü köprü, çanakkale Köprüsü, nükleer santraller, havacılık ve uzay sanayi, dünyaya açık üniversiteler ve büyük arge merkezleri, şirketlere hayat verecek ve onlara ekonomik sıçrama yaptıracak bölgesel yönetimler ve netice itibariyle dünyaya açık, dünyayla işbirliği içinde zengin ve mutlu bir Türkiye.

Borsanın rekorlar kırdığı, Türk parasının daha da güç kazandığı bir ekonomik yapı. Güçlü ekonomi üzerine kurulu güçlü bir dış politika ve bu dış politikaya damgasını vuran güçlü bir Türk başkan.

Türkiye Eylül 2014’ten itibaren tarihinin en akıllıca yazılmış sayfalarından birini açmaya hazırlanıyor. Başarı Türkiye’yi bekliyor.

Yorum

Prof. Dr. Bener Karakartal

karakartal@turcomoney.com