Yılmaz: “Azerbaycan, modern perakende pazarında fırsatların olduğu bir ülke”

Azerbaycan’da petrol ve doğal gaz gibi iki önemli sektör, ülkenin en çok döviz girdisini sağlayan ve ülkenin ferahını artıran sektörlerin başında gelmeye devam ederken farklı sektörlerde yapılan yatırım hamleleri ve çalışmalar da dikkat çekiyor. Son yıllarda gıda sektörü Azerbaycan’da önemi giderek artan ve gelişen alanların başında geliyor. Gıda üretimi, market zincirlerinin ülke genelinde yaygınlığı ve niteliği ile gelişen dağıtım kanalı çalışmaları gıda sektörünün parlayan bir yıldız olduğunu açıkça gözler önüne seriyor.

Azerbaycan’da bu alanda önde gelen şirketlerden biri de Veyseloğlu Şirketler Grubu. Şirketin gıda sektöründe bugüne kadar 200 Milyon Manat’ın üzerinde yatırımı olmuş. Şirket aynı zamanda istihdam konusunda da lider kuruluşlardan biri. 16 bin kişilik dev kadrosuyla faaliyetlerini sürdüren Grubun CFO’su Sayın Serdar Yılmaz, Veyseloğlu Grup’un gelişimi ve hedefleri ile ilgili olarak Turcomoney Dergisi Orta Asya/Kafkasya Edition Yayın Yönetmeni Serhat Baş’ın sorularını yanıtladı.

* Sayın Yılmaz, Turcomoney Dergisi okuyucularına kendinizi tanıtır mısınız? Azerbaycan’daki görevinize ne zaman başladınız? Azerbaycan pazarının sizin faaliyet gösterdiğiniz alanlardaki gelişimi ve potansiyeli hakkında düşünceleriniz nelerdir?

YILMAZ: 1975 İstanbul doğumluyum. İş hayatıma Arthur Andersen’de başladım. 16 yıl boyunca İskandinav telekom şirketinde finans rollerinde çalıştım ve zaman zaman Bakü’ye iş seyahatlerine geldim. Azerbaycan’a ilk iş seyahatimi 2003 yılında yaptım. O şirketteki en son görevim 2015-2018 yılları arasında Azercell CFO’luğu oldu. 2019 yılında Veyseloğlu Şirketler Grubu’nda Group CFO olarak göreve başladım. Azerbaycan piyasasında petrol dışı sektörün geliştirilmesi, her zaman devletin ilgilendiği konu olmuş ve sürekli devlet tarafından desteklenmiştir. Bulunduğumuz gıda perakende pazarının genişlemesi için yüksek potansiyel ve perspektifler vardır. Özellikle modern retail pazarındaki fırsatları halen yüksek değerlendiriyorum.

* Veyseloğlu Grup bünyesinde hangi sektörlerde kaç şirket faaliyet gösteriyor?

YILMAZ: Veyseloğlu Grup, Azerbaycan’ın FMCG pazarında yer alan, modern perakendede pazar lideri olan, 16 bin kişilik dev kadrosu ve 13 şirketi ile sürekli büyüyen bir Şirketler Grubudur. Şirketin 25 yılı aşkın kat ettiği bir gelişim yolu vardır. Veyseloğlu Şirketler Grubu aynı zamanda Doğu Avrupa’da en büyük şirketler gruplarından biridir. Şirketler Grubu üç ana iş sahasında gelişmektedir; perakende, dağıtım ve üretim. Perakende dalında Şirketler Grubu ülkenin en büyük gıda ticaret zincirine sahip. Her gün bin 100’den fazla mağazada en uygun fiyatla tüketiciye hizmet verilmektedir. Dağıtım dalında Azerbaycan’ın dört bir tarafına 15 bin noktaya 35 dünya ülkesinde üretilmiş ürünlerin dağıtımını gerçekleştirmektedir. Üretim dalında ülkenin en büyük ve ilk çikolata üretim fabrikası olan Ulduz Çikolata fabrikası ve Xonça Catering /Bakery üretim tesisleri Şirketler Grubumuza ait. Bu üç ana iş dalını destekleyen bölgenin en büyük lojistik deposuna sahip AVT Lojistik şirketi de kurulmuştur.

* Perakende dağıtım çalışmalarınızda Türkiye’deki şirketlerle olan işbirliğiniz nasıl? Kaç ülkeden, kaç farklı kalemde ürün tedariği yaparak Azerbaycan pazarında dağıtımını gerçekleştirmektesiniz? En çok ürün tedarik ettiğiniz ülkelerin başında hangileri geliyor?

YILMAZ: Grubun işbirliğinde, stratejisinde Türkiye şirketlerinin özel yeri var. Bu kardeş ülkelerin hem gelişmekte olan ekonomik ilişkilerinden hem de Türk gıda ürünlerinin Azerbaycanlıların ağız tadına yakın olması ile ilgilidir. Cironun yüzde 30’u Türkiye şirketlerinin payına düşüyor. Türkiye’nin büyük şirketlerinden Eti, Şölen, Nuhun Ankara Makarnası, Tiryaki ve Tat Kimya buna örnek gösterilebilir. İthal ettiğimiz ürünler çoğunlukla gıda ürünleri. Dağıtım şirketlerimiz dünyanın 35 çeşitli ülkesinden mal ithal ediyor. İlk beşte Rusya, Türkiye, Ukrayna, Çin ve Polonya yer almaktadır.

* Grubunuz büyürken ve yeni yatırımlar yaparken daha çok öz kaynaklarını mı kullanıyor, yoksa kredi ve diğer finansman enstrümanlarını da değerlendiriyor mu? Grubun bugüne kadar yaptığı yatırımların toplam miktarı nedir?

YILMAZ: Yatırım yaparken şirketin kaynaklarının yanı sıra yerli ve kurumsal banka finansmanlarını da kullanıyoruz. Grubun EBRD ve DEG’le yıllara dayanan başarılı ve uzun vadeli işbirliği mevcut. Yatırımlarımız depo ve üretim binalarının inşaatı, yeni mağaza açılışları ve tamirleri yönünde ağırlık teşkil etmektedir. Şirketler Grubumuzun bugüne kadar yaptığı yatırımlar 200 Milyon Manat’ın üzerinde. Tabii ki, bu yatırımlarda bankalarla işbirliğinin özel rolü ve önemini vurgulamam gerekir.

* Azerbaycan’ı hem Türkiye hem de başka ülkelerden yatırım yapmak isteyen kuruluşlar ve iş insanları için önerir misiniz? Ülkenin avantajları nelerdir?

YILMAZ: Azerbaycan’ın petrol dışı sektöründe Türk şirketlerinin yatırımları çoğu zaman üstün bir konumda olmuş. Azerbaycan’daki yabancı yatırımın yasal içeriği, öncelikle devletin ulusal mevzuatı tarafından düzenlenmektedir. Aynı zamanda bu alanda uluslararası hukuk normları ve uluslararası anlaşmalar büyük önem taşımaktadır. Bu bir rastlantı değildir ki ülkedeki doğrudan yatırımların devlet düzeyinde korunmasının en önemli ve gerekli özelliklerinden biri de onların çıkarlarının uluslararası gerekliliklere uygun tüm şartları garanti etmesidir. Bu bağlamda, ikili anlaşmaların yapılmasına özel önem verilmektedir. Ana hedef, doğrudan yatırımları her türlü riskten korumaktır. Geniş pazar fırsatları, sağlıklı rekabet Azerbaycan pazarını yatırım yapmak isteyenler için ilginç ve elverişli bir coğrafya haline getiriyor.

* Karabağ’ın geri alınmasının ardından Azerbaycan yönetiminin o bölgede yapacağı yenileme ve iyileştirme çalışmaları olacak. Veyseloğlu Şirketler Grubu olarak Karabağ’da yatırımlarınız ve atılımlarınız olacak mı?

YILMAZ: Elbette Karabağ bölgesinde yaptığımız yatırım, fırsatları doğru değerlendirerek işi büyütmenin yanı sıra firmamız için bir gurur kaynağıdır. İşgalden kurtarılan bölgeler kendinde çok çeşitli iş olanaklarını barındırmaktadır. Bu alanlarda perakende ağını açmak ve genişletmek bir önceliktir. Bu bölgelerdeki altyapı inşaatı ve insanların evlerine dönmesinin sağlanmasıyla eşzamanlı olarak, Grubumuzun Karabağ’daki projelerini başarıyla uygulayacağına inanıyorum.

* Türkiye’de son yıllarda perakende sektöründeki kar marjları giderek düştü. Aynı durum Azerbaycan için de geçerli mi? Sektördeki karlılık, Grubunuzu memnun ediyor mu?

YILMAZ: Satış fiyatlarına zam yapmadan pazarda en uygun fiyata ürün satarak yüksek karlılığa ulaşmak perakende sektöründe en önemli hedeflerimizdendir. Şirketin pazarlama ve alım grubu bununla ilgili geniş kapsamlı faaliyetler gösteriyor, yoğun araştırmalar yapıyor, dünyadaki deneyimi öğreniyor ve alımlarda başarılı olmaya, en ucuz ve en kaliteli ürünü bulmaya çalışıyor. Türkiye’de yaşanan halin aynısını burada görmüyorum. Kâr marjlarının her zaman iyileşme noktaları üzerinde çalışıyoruz. Şirketimiz hızla büyüyor, tabii ki, marj kârlarımız da büyüyor. İlerisi için çok umut vericidir.

* Maalesef pandemi nedeniyle ülkelerin sınırlarını kapattığı, ihracat ve ithalatın azaldığı, yatırımların yavaşladığı, hatta bazı sektörler için durduğu bir yıl yaşıyoruz. Veyseloğlu Grup olarak pandeminin size yansımaları nasıl oldu? Perakende sektöründe özellikle gıda ürünleriyle ilgili talebin düşmemesi hatta daha da artması, sizin 2020 büyüme planlarınızın üzerinde bir sonuçla yılı tamamladığınız anlamına geliyor, diyebilir miyiz?

YILMAZ: Pandemi, gıda sektörünü de etkilemiş oldu. Azerbaycan halkının özel gelenekleri vardır. İnsanların bir araya gelerek düzenledikleri etkinliklerin pandemi nedeniyle yasaklanması tatlı ve alkollü (alkolsüz) içecek pazarını son derece olumsuz etkiledi. Bu pazarlar küçüldü. Özellikle üretim tesislerimiz – Caterinq Distant – işletme düzeni olumsuz etkisiyle küçülmüş oldu. Dünya pazarında artan hazır şeker fiyatları, şeker hedeflerinin tam olarak uygulanmasını engelledi. Otel ve restoranların bu kalemde çalışmıyor olması şirketimizin hedeflerine ulaşmasını engelledi. Aynı zamanda ülkenin iki aydır kuşatma altında olması, sokağa çıkma yasağının getirilmesi, savaş bölgesi yakınlarındaki dükkanların kapatılması ya da düşman tarafından tahrip edilmesi büyüme planlarımızı etkiledi. Ancak tüm bunlara rağmen bu etkileri en aza indirmek için Grubumuz, alternatif satış fırsatları yakalayabilmek için şirketin büyümesini ve hedeflerine ulaşmasını sağladı.

* Grubunuzun gıda üretim alanında da faaliyetleri var. Bu ürünlerin çeşidi ve hedef pazarları ile ilgili bilgi alabilir miyim? Azerbaycan pazarı dışında başka hangi ülkelere ihracat yapıyorsunuz?

YILMAZ: Grubumuz üretim dalında Ulduz ve Xonça milli markalarına sahip. Ulduz fabrikası ağırlıklı olarak dökme ürünlerin (ambalajsız tatlı ve karamel) üretimi ve satışı dalında uzmanlaşmış. Çikolata üretiminde en son Alman teknoloji ürünleri ekipmanlar kullanılmaktadır. Ulduz Çikolata fabrikasının ürünleri Azerbaycan dışında Gürcistan, Rusya, Irak, İsrail, Afganistan, Çin ve Arap ülkelerine ihraç edilmekte olup alıcıların beğenisini kazanmıştır.

* Veyseloğlu Grup, sizin de röportajımızın başında belirttiğiniz gibi 16 binden fazla kişinin çalıştığı insan kaynağı ile Azerbaycan’ın istihdam konusunda önde gelen kurumlarından biri. İnsan kaynağının niteliği ve kalitesi özellikle perakende sektörü gibi hizmetin yoğun olduğu sektörlerde çok daha önemli. Sizi bu konuda güçlü kılan ve öne çıkaran özellikler nelerdir? İnsan kaynağı seçimi ve eğitimi konusunda ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?

YILMAZ: Azerbaycan perakende sektöründe, düşük ancak artan işgücü potansiyeline sahip genç bir şirket olarak, yabancı personelin kilit rollere çekilmesine odaklanıyoruz ve yerel personel arasında uluslararası uzmanlığın genişletilmesini sağlıyoruz. İşgücü piyasasına ve kendi çalışanlarına mağaza operasyonlarında uygulanabilecek tüm kalifiye pozisyonlarda toplu eğitim sağlamayı amaçlayan Çalışma ve Sosyal Koruma Bakanlığı ile işbirliği içinde bir “Araz Perakende Okulu” projemiz var. Bu proje, Araz çalışanlarının mesleki gelişimini desteklemenin yanı sıra Araz KSS çerçevesinde yerel işgücü piyasasında işsizlik oranının düşürülmesine hizmet etmektedir.

* E-ticaret son yılların ve özellikle de pandemi döneminin parlayan yıldızı oldu. Azerbaycan’da bu alandaki atılım ve yatırımlar nasıl? Siz bu sektöre yönelik neler yapıyorsunuz?

YILMAZ: Doğrudur. Elektronik ticaret, geleneksel ticaretin bir rakibine dönüşmektedir. Diğer ülkelerin mevzuatına göre Azerbaycan’da e-ticaret hakkında kanun, girişimciler ve şirketler için daha yumuşak. Ancak gıda ürünlerinin e-ticareti, Azerbaycan’da gelişmekte olan bir alan. 2021 gelişim stratejimizde elektronik ticaretin gelişmesine özel önem verdik. Ancak şimdiki durumda bu alanda iyi satış yapmamız veya satış gücümüzü artırmamızdan söz etmemiz erken diye düşünüyorum.

* Veyseloğlu Şirketler Grubu’nun, 2021 yılında hedeflediği yatırımlar ve büyüme oranı nedir?

YILMAZ: Şirketimiz, 2021 yılında çift rakamlı oranda büyümeyi hedeflemiştir. Yatırım bütçemiz günümüz standartlarını karşılayan depo inşaatlarına, mağaza açılışları ve refitler (tamir ve restorasyon) yönündedir.