YÜZYILIN EN BÜYÜK ENERJİ PROJESİ

Yüzyılın en büyük enerji projesi TANAP’ta Doğulu ülkeler üretiyor, Batı tüketiyor ve Türkiye kazanıyor. ülkemizin doğusunda dünyanın yüzde 70’lik enerji kaynakları yer alıyor, batımızda ise bu enerjiyi tüketen ülkeler var.

Enerjide kilit bir ülke olma yolunda önemli adımlar atan Türkiye etkin rol üstlenerek köprü vazifesi görmeyi, petrol ve doğalgaz projeleriyle gelecekte AB için enerji konusunda çok önemli bir aktör haline dönüşmeyi planlıyor. SOCAR Türkiye Birinci Başkan Yardımcısı Samir Kerimli ve BP Türkiye Başkanı Bud Fackrell, Azerbaycan’ın Hazar doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak TANAP’ın önemini ve projenin enerji merkezi olmayı hedefleyen Türkiye için nasıl bir anlam ifade ettiğini, Avrupa’nın enerji ithalatında Güney Gaz Koridoru’nun rolünü Uluslararası Ekonomi Finans Dergisi Turcomoney’e anlattı:

Avrupa’nın 2013 yılı gaz tüketiminin 560 milyar metreküp olduğunu belirten Kerimli şöyle konuşuyor: “260 milyar metreküplük ithalat söz konusu. 360 milyar m3’lük oran Avrupa Birliği için yüzde 64’lük ithalata bağımlılık anlamına geliyor. İthalata bağımlılık oranı Türkiye‘de yüzde 98‘lere varıyor. 2030 yılında Avrupa Birliği‘nin gaz tüketimi tahmini olarak 760 milyar m3‘e dayanacak.

Bu artışta Avrupa‘nın büyümesi, kapatılan nükleer santraller ve kömür santrallerinden kaçış önemli rol oynuyor. Bununla birlikte Avrupa Birliği’nin kendi üretimi olan ve Avrupa Birliği’ne gelen doğalgaz kaynağının Kuzey Buz Denizi‘nden Norveç kaynaklı gelen gazın tahmini olarak 40 milyar m3 azalacağı ön görülüyor. Yani Avrupa’nın üretiminin 160 milyara düşmesi bekleniyor. Böyle olunca Avrupa’nın, 600 milyar m3‘lük gaz ithalatı yapacağı tahmin ediliyor. Bu da ithalata bağımlılığı yüzde 80‘lere çıkarıyor. Kısaca 2030 yılına kadar 240 milyar m3‘lük bir ithalatta artışı söz konusu olacak. 100 milyarlık ve üzeri m3‘lük gaz açığı söz konusu. Peki bu gaz açığı nasıl kapatılacak? İşte burada cevap geliyor ve en doğru cevabın güney enerji koridoru olduğu görülüyor. Güney Enerji Koridoru‘nunda en önemli kısmı TANAP projesidir… TANAP; Güney Enerji Koridoru olarak bilinen Azerbaycan, Orta Asya, Orta Doğu ve Doğu Akdeniz gaz rezervlerinin, Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınmasını öngörüyor.”

TANAP TüRKİYE İçİN NE İFADE EDİYOR?

Azerbaycan ve Türkiye arasında yatırım kararı alınan TANAP projesinin yatırımlarına Şahdeniz’de başlandığını belirten Kerimli, bu projenin Türkiye için ifade ettiği anlamla ilgili şunları söylüyor: “öncelikle proje Türkiye‘nin enerji güvenliğini sağlayacak ve Türkiye‘nin enerji koridoru haline gelmesini sağlayacak. Bu dev projeyle Türkiye ve Azerbaycan Avrupa enerji güvenliğinde ve Balkanlar enerji güvenliğinde söz sahibi olacak. Toplam 12 milyar dolarlık yatırım planlanıyor. 1841 km‘lik boru hattı 20 ilden geçerek tamamlanacak. Gürcistan-Türkiye sınırından Eskişehir‘e kadar olan 1334 km‘lik kısma 56 inçlik boru döşenecek. Dünyada bu büyüklükte sadece bir proje var. Bu proje Kazakistan‘dan, çin‘e uzanan 56 inçlik hattan sonra ikinci sırada geliyor. Eskişehir‘den Yunanistan sınırına kadar 48 inçlik ve 457 km‘lik bir boru döşenecek. 2018 yılında gaz geçişi sağlanması planlanıyor. Buna FAZ1 diyoruz. FAZ1‘de 16 milyar m3 gaz planlanıyor. FAZ2 ise 2023 yılında devreye girecek. FAZ2 ile birlikte 24 milyar m3 gaz taşımayı planlıyoruz. FAZ3’ün2026 yılında devreye girmesiyle boru hattı kapasitesi 31 milyar m3’e ulaşacak. Türkiye‘de 2 gaz çıkışı olacak. Biri Eskişehir diğeri Trakya‘da. Türkiye bu iki noktadan gaz çekebilecek.

ENERJİ İHTİYACI ARTIYOR PEKİ NE OLACAK?

12 milyar dolarlık dev TANAP projesi için Türkiye ile 20 ay gibi kısa bir sürede anlaştıklarını hatırlatan Kerimli, projenin bu hızla ilerlemesinin dünya çapında rekor olduğunu savundu ve sözlerini şöyle sürdürdü:

“Türkiye son 20 yılda ortalama yüzde 4.2 büyüdü fakat Türkiye‘nin enerji talebi son 20 yılda yüzde 8,5‘luk oranla büyüdü. Yani enerji talebi Türkiye‘nin büyüme ortalamasının iki katından fazla büyüyor. Türkiye‘nin gaz talebi, son 20 yılda 3 kat arttı. Bu çin‘den sonra dünyadaki ikinci en hızlı artış anlamına geliyor. 2023 hedeflerinin tutturulması için Türkiye‘nin enerji alanında tahmini olarak 100 ile 120 milyar dolarlık bir yatırım yapması gerekiyor. TANAP aynı zamanda Türkiye‘nin enerji güvenliğini sağlayacak en önemli projedir. Türkiye‘yi boydan boya kat edecek TANAP projesi geçeceği 20 ilde ekonomiyi ciddi şekilde canlandıracak. Otellerin doluluk oranından lojistik firmaların kapasite artışına, inşaat firmalarından boru firmalarına, makinecilerden lojistik sektörüne kadar her alanda ciddi canlılık yaşanacak. TANAP sadece Türkiye‘nin batısında yer alan bir yatırım değil, boydan boya geçeceği için ekonomi olumlu etkilenecek. Bire beş etki alanı hesaba katıldığında 10 milyarlık yatırım ekonomide yaklaşık 50 milyarlık katkı sunması bekleniyor. Güney koridoru boyunca 30 bin işyerinin açılması bekleniyor.‘‘

Hayrettin TURAN